کارنامه یکساله ارزیابی کیفیت بنزین منتشر شد. ارزیابی کیفیت بنزین در دو فصل گرم و سرد صورت می‌گیرد و با توجه به آخرین گزارش این سازمان که به ارزیابی فصل سرد باز می‌گردد از آغاز فصل سرد سال جاری تاکنون ۱۳۲ نمونه بنزین مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند که شاخص اکتان نمونه‌های رصد شده برابر با ۵/ ۹۱ بوده است (حداقل مجاز برای اکتان تحقیقی براساس استانداردهای تدوین شده ۹۱ است). داده‌های اعلام شده نشان‌دهنده آن است که عدد به دست آمده برای گروه‌های آروماتیک‌ها ۵/ ۱۱، الفین‌ها ۹/ ۳، بنزن ۴۸/ ۰ و گوگرد ۸/ ۳۲ بوده که همگی پایین‌تر از حد مجاز بوده است. عدد اکتان برای فصل گرم سال جاری از مجموع ۵۵ نمونه صورت گرفته برای بنزین سوپر ۴۳/ ۹۵، بنزین یورو ۴ معادل ۴/ ۹۲ و بنزین معمولی ۱/ ۸۸ بوده است. در مورد هیدروکربن آروماتیک نیز برای بنزین سوپر ۵/ ۱۶، بنزین یورو ۴ معادل ۷/ ۱۴ و بنزین معمولی ۵/ ۱۸ در آزمون‌ها به ثبت رسیده که حداکثر مجاز این موضوع نیز عدد ۳۵ است. عدد الفین‌ها نیز در بنزین سوپر ۵/ ۳، بنزین یورو ۴ معادل ۱۱/ ۳ و بنزین معمولی ۳۶/ ۴ بوده و حداکثر مجاز این رقم ۱۸ است. میزان بنزن نیز برای بنزین سوپر و معمولی ۵/ ۰ و در بنزین معمولی معادل ۱/ ۱ به ثبت رسیده که حد مجاز این موضوع عدد یک است. عدد گوگرد نیز در بنزین سوپر ۱۵، بنزین یورو ۴ معادل ۸/ ۱۴ و بنزین معمولی حدود ۳۰ بوده است، این در حالی است که حد مجاز این موضوع نیز ۵۰ است.
علاوه بر ارائه گزارش کیفیت بنزین، نیره پیروزبخت رئیس سازمان ملی استاندارد ایران در نشست خبری درخصوص مطالب مطرح شده در فضای مجازی مبنی بر اینکه برخی از جایگاه‌های سوخت اقدام به کم‌فروشی به روش‌های مختلف می‌کنند، عنوان کرد: با افزایش قیمت بنزین ارزیابی از پمپ بنزین‌ها افزایش یافت و رصد صورت گرفته نشان داد که از مجموع ۸۰ هزار و ۸۱۳ نازل موجود در سراسر کشور که مورد بازرسی قرار گرفته‌اند، هزار و ۹۱۷ نازل مشکل فنی و کم فروشی داشته‌اند که با توجه به ارزیابی می‌توان گفت دو درصد از نازل‌های موجود در کشور در آزمون استاندارد مردود شده‌اند و در صورتی که این نازل‌های مردود اصلاح شوند به چرخه مصرف بازخواهند گشت و البته ما هم به بازرسی خود ادامه خواهیم داد. وی درباره شایعه وجود آب در بنزین گفت: بررسی وجود آب در بنزین برعهده وزارت نفت است. «غیراستاندارد بودن خودروهای دوگانه‌سوز کارگاهی»، «آخرین وضعیت ذرت‌های آلوده»، «تشکیل شورای فقهی حلال» و «بازنگری استاندارد کالاهای استراتژیک» از دیگر مواردی بود که رئیس سازمان ملی استاندارد به آن پرداخت.
وضعیت «سی‌ان‌جی» ها
پیروزبخت در این نشست علاوه بر ارائه گزارش کیفیت بنزین در فصول گرم و سرد امسال، با اشاره به وجود ۲ هزار و ۴۷۹ جایگاه سی‌ان‌جی در سراسر کشور گفت: اغلب این جایگاه‌ها مورد بازرسی قرار گرفته‌اند، در عین حال بیش از ۱۰۰ هزار مخزن ذخیره در جایگاه‌های سی‌ان‌جی در کشور وجود دارد که ۲۴ هزار مخزن ذخیره مورد بازرسی قرار گرفته‌اند و در مجموع وضعیت پرخطری در مورد جایگاه‌ها وجود ندارد. براساس داده‌های اعلام شده از سوی سازمان ملی استاندارد از ابتدای سال جاری تاکنون رصد کیفیت بنزین در ۱۹ استان صورت گرفته که بیشترین ارزیابی به استان گلستان اختصاص داشته است، نکته قابل تامل این است که این استان بیشترین نمره منفی را نیز در دوره زمانی مورد بررسی به خود اختصاص داده است، دومین استانی که بیشترین ارزیابی کیفی بنزین در آن صورت گرفته به استان خراسان رضوی با ۱۰ مورد بازرسی اختصاص داشته و در جایگاه بعدی نیز استان‌های سمنان، همدان و قم هر کدام با ۸ مورد بازرسی در جایگاه‌های بعدی قرار گرفته‌اند. با توجه به داده‌های اعلام شده سهم مردودی‌های استان‌های سمنان و مازندران برابر با ۳ نمونه، استان گلستان برابر با ۶ نمونه، استان مرکزی ۵ نمونه، استان تهران یک نمونه و استان همدان نیز ۳ نمونه بوده است. اما با شدت گرفتن آلایندگی هوا در کنار بحث ارزیابی کیفیت بنزین، ارزیابی گازوئیل نیز مطرح شد که در این خصوص رئیس سازمان ملی استاندارد ایران با بیان اینکه گازوئیل پیش از این هم مشمول استانداردهای اجباری نمی‌شد، عنوان کرد: به دلیل اینکه گازوئیل از قبل اجباری اعلام نشده بود سازمان ملی استاندارد وارد این مقوله نشده است، در حال حاضر نیز با توجه به قانون هوای پاک این موضوع در اختیار ما نیست. در این خصوص مرندی مقدم سرپرست معاونت نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد ایران نیز عنوان کرد: استاندارد گازوئیل در قانون هوای پاک گنجانده شده و از سال ۱۴۰۰ استاندارد آن اجباری خواهد شد.
در ادامه مرندی مقدم درخصوص اینکه با وجود اعداد اعلام شده مبنی بر کیفیت مناسب بنزین در کشور چرا در فصل زمستان با معضل آلودگی هوا مواجهیم، عنوان کرد: بنزین تنها منبع آلودگی هوا نیست و در این زمینه باید منابع ساکن و متحرک را در نظر گرفت. البته طبق آمارها ۳۰ درصد آلاینده‌ها مربوط به خودروها است. وی افزود: کیفیت بنزین استاندارد است، اما باید به این نکته توجه شود که در تهران چندین میلیون خودروی یورو ۲ و یورو ۳ وجود دارد که در دهه ۸۰ تولید شده و فرسوده هستند و باید از رده خارج شوند.
معاون نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد ایران با بیان اینکه تنها خودرو یورو ۵ می‌تواند از بنزین یورو ۵ استفاده کند، در غیر این‌صورت کارآیی لازم را در کاهش آلایندگی ندارد، تصریح کرد: تا زمانی که خودروهای یورو۲ و یورو۳ در کشور تردد می‌کنند، منابع آلاینده وجود دارد. مرندی در ادامه با بیان اینکه در حال حاضر در سال‌های پایانی اجرای استاندارد یورو ۴ در تولید بنزین هستیم، اظهار کرد: در مورد استاندارد بنزین تجدیدنظر خواهیم کرد و به سمت استاندارد یورو۵ و یورو۶ حرکت می‌کنیم. وی با بیان اینکه جلسات مربوط به این مساله در حال برگزاری است، افزود: پیش‌نویس این موضوع تهیه شده و مورد بررسی نهایی قرار خواهد گرفت.
استانداردهای ۸۵ گانه پابرجاست
پابرجا بودن خروج خودروهایی که استانداردهای ۸۵ گانه را پاس نمی‌کنند از دیگر موضوعاتی بود که در این نشست رئیس سازمان ملی استاندارد بر آن تاکید کرد و افزود: درخصوص زمان اجرای استانداردهای ۸۵ گانه هیچ تغییری صورت نگرفته و در موعد اعلام شده خودروهای فاقد استاندارد از رده خارج خواهند شد. از سوی دیگر، خودروسازان نیز خود را برای تولید خودروهای جایگزین آماده کرده‌اند. وی درخصوص اینکه چندی است طرح وارد کردن خودروهای با قیمت کمتر از ۱۰ هزار دلار مطرح شده که غالب این خودروها نمی‌توانند استانداردهای ۸۵گانه را پاس کنند آیا این اجبار مشمول این خودروها نیز می‌شود، عنوان کرد: قیمت خودروها به هیچ عنوان مطرح نیست و هر خودرویی نتواند این استانداردها را پاس کند، اجازه تولید یا واردات نخواهد یافت. وی یادآور شد: اکنون تعداد زیادی خودرو در گمرکات کشور وجود دارد که به همین دلیل اجازه ورود به آنها داده نشده است.
در این‌خصوص معاون نظارت بر اجرای استاندارد سازمان ملی استاندارد ایران نیز گفت: این ۸۵ استاندارد مربوط به همه خودروها نیست، برای مثال استاندارد خودروهای هیبریدی کمتر است. به‌طور متوسط، همه خودروها باید بیش از ۶۰ استاندارد را پاس
کنند. گازسوز کردن خودروهای بنزین‌سوز یکی دیگر از مواردی بود که در این نشست به بحث گذاشته شد، در این‌خصوص پیروزبخت با تاکید بر اینکه خودروهایی که در کارخانه دوگانه سوز شده‌اند از نظر استاندارد مشکلی ندارند، عنوان کرد: در دنیا استانداردی برای تبدیل کارگاهی خودروهای بنزینی به گازسوز وجود ندارد، بنابراین سازمان ملی استاندارد برای این موضوع کار پژوهشی انجام داده و استاندارد این بخش در حال تدوین است.
وی با بیان اینکه جلسه کمیسیون نهایی این استاندارد هفته پیش برگزار شده، افزود: نبود استاندارد مشخص در این زمینه موجب نگرانی نیست، چراکه تاکنون این تبدیل کارگاهی بر اساس رویه وزارت نفت انجام شده اما خطری در این زمینه وجود نداشته و تاکنون شاهد انفجاری نبوده‌ایم، اما برای سر و سامان دادن به این کار، تهیه استاندارد در دستور کار قرار گرفته و بعد از اجرای آن دریافت کارت سوخت منوط به ارائه گواهی استاندارد خواهد بود.
مرندی‌مقدم نیز در مورد استاندارد قطعات خودرو نیز گفت: یکسری خدمات خودرو مشمول استانداردهای ۸۵گانه می‌شوند ولی این‌طور نیست که همه قطعات استاندارد اجباری داشته باشند. وی در مورد معیوب بودن برخی قطعات نو خودرو که از بازار خریداری می‌شود نیز گفت: استاندارد همه قطعات اجباری نیست و ممکن است این نوع قطعات مورد بازرسی سازمان استاندارد قرار نگیرند.
چالش‌های صادراتی
چالش‌هایی که در مسیر صادرات به‌وجود آمده و بخشی از آن به کیفیت محصولات داخلی نسبت داده می‌شود از دیگر موارد مطرح شده بود که در پاسخ به آن رئیس سازمان ملی استاندارد بر این نکته تاکید کرد؛ چالش‌های صادراتی بیش از آنکه به مقوله کیفیت بازگردد دربرگیرنده موارد دیگر است. به گفته پیروزبخت، در بازار مهمی همچون عراق، فقط بحث کیفیت پایین محصولات یا استاندارد نبودن مطرح نبوده است، چراکه ۱۰ سال است که با حوزه عراق در حال مذاکره هستیم، اما تاکنون نتوانسته‌ایم از نظر مسائل استاندارد و بازرسی با آنها به وحدت رویه برسیم.
وی ادامه داد: عراقی‌ها در سال‌های گذشته چهار شرکت بازرسی اروپایی را از طریق فرآیند مناقصه انتخاب و تایید کردند که سه مورد آنها از سازمان ملی استاندارد تاییدیه داشتند، اما پس از رایزنی‌ها و رسیدن به تفاهم‌های موردنیاز برای همکاری این کشور اقدام به تغییر بازرسان خود کرد. به گفته رئیس سازمان ملی استاندارد، در حال‌حاضر چهار شرکت دیگر از سوی عراقی‌ها معرفی شده که از بین آنها فقط یک شرکت چینی با این سازمان همکاری دارد، اما از نظر این سازمان هیچ محدودیتی برای همکاری وجود ندارد.
پیروزبخت در ادامه درخصوص رابطه تجاری ایران با اتحادیه اوراسیا نیز عنوان کرد: در حوزه اوراسیا نیز وضعیت خوبی داریم و مقررات و ضوابط این سازمان در حال تبادل با دستگاه‌های مسوول آن کشورهاست که در پیشرفت تجارت ایران با این حوزه تاثیرگذار خواهد بود.
تجدیدنظرها
رئیس سازمان ملی استاندارد در ادامه با اشاره به تغییر رویکرد این سازمان در تدوین استاندارد و توجه بیشتر به کیفیت استانداردها، گفت: صد فقره استاندارد این سازمان برای بازنگری در دستور کار قرار گرفته تا اگر نیاز بود در مورد آنها تجدیدنظر شود. خوراک دام، گندم و برنج از جمله محصولاتی هستند که تاکنون تصمیم به تجدیدنظر در استاندارد آنها گرفته شده و تصمیم نهایی درباره آنها متعاقبا اعلام خواهد شد.
پیروزبخت درخصوص کالای دپو شده در گمرک نیز عنوان کرد: در حال‌حاضر هیچ کالایی با دلایل مرتبط با استاندارد در گمرکات کشور دپو نیست و کالای تعیین تکلیف نشده در این‌خصوص نداریم؛ از سوی دیگر هر ۱۵ روز یکبار گمرکات کشور ارزیابی می‌شوند تا در این‌خصوص با مشکل مواجه نشویم. مسلم بیات معاون رئیس سازمان ملی استاندارد نیز در این‌خصوص با بیان اینکه ۷۱ هزار و ۹۶۵ اظهارنامه برای واردات کالا از گمرک دریافت کرده‌ایم، گفت: ۴۷ محموله مرجوع شده که از بین آنها ۱۸ محموله به مواد غذایی و ۲۹ محموله به لوازم الکتریکی، مکانیکی، قطعات خودرو و منسوجات اختصاص داشته است.
رئیس سازمان ملی استاندارد ایران درخصوص آخرین وضعیت ذرت‌های آلوده نیز تاکید کرد: حتی یک دانه ذرت آلوده وارد کشور نشده است. وی با اشاره به محموله‌ای از این ذرت‌ها که در گمرک بندر امام خمینی(ره) مانده بود، افزود: در نهایت با دستور رئیس‌جمهوری مبنی بر ارجاع یا امحای محموله، بخش کوچکی از آن به کشوری غیرهمسایه (که شاخص‌های استاندارد آن کشور مشکلی در پذیرش این ذرت‌ها نداشت) ارسال شد که آن را استفاده یا تبدیل کنند.
استاندارد برای ماسک
یکی دیگر از موضوعاتی که همزمان با فراگیر شدن ویروس کرونا در دنیا این روزها مطرح شده به موضوع امکان ایمنی باز‌می‌گردد و این نگرانی در میان مردم وجود دارد که آیا استانداردی درخصوص این امکانات به‌خصوص ماسک در کشور وجود دارد. در این‌خصوص سودابه یحیی‌زاده معاون تدوین و ترویج استاندارد سازمان ملی استاندارد گفت: در این مورد استانداردها تدوین شده و ماسک‌های یکبار مصرف برای مصارف پزشکی طبق استاندارد تولید می‌شوند.
معاون تدوین و ترویج استاندارد سازمان ملی استاندارد در مورد استاندارد ماسک‌های فیلترکننده آلودگی هوا نیز گفت: سازمان محیط‌زیست یکسری آیتم‌ها را در مورد آلایندگی به ما ارائه کرده که امیدواریم بر آن اساس، استاندارد این ماسک‌ها را نیز تدوین کنیم.