به هرگونه افزودنی که قابلیت اضافه شدن به مایعات خودرو از قبیل بنزین، روغن و … را داشته باشد « مکمل سوخت » می‌گویند. امروزه در بازار انواع مختلفی از مکمل‌های خودرو وجود دارند که هر کدام نیز کاربردهای متفاوتی دارند. از انواع این مکمل‌ها می‌توان به مکمل شوینده سیستم سوخت، مکمل رادیاتور، مکمل روغن موتور و مکمل تمیز کننده کاتالیزور اشاره کرد.
رایج‌ترین نوع این مکمل‌ها همان اکتان بوستر( Octane booster ) است که در ادامه بیشتر با مصارف و کاربرد های آن آشنا می شویم. حتما شما هم هنگام سوخت‌گیری خودرو خود و یا زمانی که قصد خرید لوازم یدکی خودرو را دارید با پیشنهاد متصدیان جایگاه‌های سوخت و فروشندگان لوازم یدکی برای استفاده از مکمل‌های سوخت مواجه شده‌اید. برخی از فروشندگان این اکتان بوسترها را به‌عنوان یک محلول جادویی که موجب افزایش بهسوزی یا اکتان افزایی سوخت می‌شوند معرفی می‌کنند. اما آیا این موضوع حقیقت دارد؟
برای آن که بدانیم استفاده از اکتان افزا چه تاثیری دارد و چراباید از آن ها استفاده کنیم ابتدا لازم است که در مورد خود سوخت و موتور خودرو ها اطلاعاتی داشته باشیم. سوخت خودرو های سواری و به اصطلاع دقیق تر بنزین در ایران با دو نام بنزین با اکتان 87 معمولی و بنزین سوپر با اکتان 93 ارائه می شود. برخی از افراد بر این باورند که وقتی به اتومبیل خود بنزین سوپر می‌زنند در مقایسه با بنزین معمولی خودرو آن ها عملکرد بهتری دارد. آن‌ها می‌گویند این واژه یعنی سوپر نشان می‌دهد که این نوع بنزین باید از کیفیت بهتر برخوردار باشد، اما در واقعیت این قضاوت می تواند نادرست باشد و صحت این باور بستگی به خودرو شما دارد. قبل از هر چیز باید بدانیم که بنزین سوپر (Premium gas) به بنزین معمولی گفته می‌شود که برای بالابردن عدد اکتان آن، به آن مقداری افزودنی اضافه شده است. و این بالاتر بودن عدد اوکتان سوخت به زبان ساده صرفا به ما می گوید که این سوخت در دما و فشار بالاتری مشتعل می شود و در رابطه باکیفیت سوخت صحبتی نمی‌کند.
اکثر خودروها از موتورهاى ۴ زمانه بنزینی استفاده مى کنند . یکی از این ۴ مرحله مرحله تراکم است. یعنی زمانی که سیلندر، ترکیب هوا و سوخت را توسط پیستون تحت فشار قرار داده و حجم آن کاهش مى یابد در این لحظه با جرقه شمع، ترکیب هوا و سوخت منفجر می شود و نیروی تولید شده موتور خودرو را به گردش در می آورد. مقدار این تراکم ترکیب هوا و سوخت در سیلند موتور“نسبت تراکم” خوانده مى شود. موتور ها معمولا نسبت تراکمی بیش از ۸ دارند.
هر چه نسبت تراکم در موتور خودرو بالاتر باشد توان موتور هم بالاتر است بدون این که اندازه ی موتور بزرگ تر شود. لذا شرکت های خودرو سازی در مدل های جدید تر خود تلاش می کنند موتور هایی با توان بالاتر و وزن سبک تر بسازند.
در کنار این لازم است بدانیم که هر سوختی تا یک حد معین میتواند متراکم شود بدون آن که خود به خود مشتعل شود. تراکم بیش از حد سوخت در موتور میتواند به اشتعال خودبه خودی سوخت پیش از جرقه زدن شمع در موتور منجر شود، این اشتعال خود به خودی باعث برهم خوردن تنظیم و کاهش توان موتور،خرابی سنسور اکسیژن و مشکلات اساسی‌تر و پر هزینه تر برای خودرو می شود.
هرچه عدد اکتان یک سوخت بالاتر باشد، آن سوخت می تواند به میزان بیشتری متراکم شود بدون آن که دچار خود اشتعالی شود.
حال بر می گردیم به سوال قبل که آیا بنزین سوپر عملکرد خودرو را بهتر می کند؟
چنانچه خودروی شما مجهز به توربو شارژ است که در این صورت حجم ورودی هوای بالاتر و انفجار های شدید تری در سیلندر خودرو اتفاق می افتد و دمای داخل سیلندر بالاتری دارد و یا از نوع خودرو های وارداتی جدید بدون توربو شارژ است که ضریب تراکم بالاتر از 10 دارند، توصیه ی اکید می شود که از بنزین با عدد اکتان بالاتر استفاده شود تا از اشتعال سوخت در سیلندر پیش از زمان مورد نظر و ایجاد کوبش و اخلال در زمان بندی موتور جلوگیری شود.
پس برای خودرو هایی با موتور حساس تر هر چه اکتان سوخت مورد استفاده بیشتر باشد موتور نرم تر و سالم تر کار خواهد کرد و در این موارد بنزین سوپر بر بنزین معمولی ارجحیت دارد.
اما نکته ی مهم آناست که حتی اگر از بنزین سوپر با کتان 93 (اگر این عدد در واقعیت کمتر از 93 نباشد) هم استفاده کنیم بسیاری از خودرو های موجود در کشور از جمله خودروهای مجهز به موتور توربوشارژر، خودروهای پورشه، بنز و ب ام و، رنو تلیسمان، پژو 2008 و سیتروئن C3 می بایست از بنزین با اکتان بالاتر از 93 استفاده کنند. طبق توصیه ایران خودرو حتی خودرویی چون دنا پلاس توربو باید از بنزین با اکتان 95 استفاده کنند.
در اینجاست که اهمیت استفاده از مکمل های اکتان افزا مشخص می شود و برای خودرو هایی با موتور های حساس تر هم با بنزین معمولی و هم با بنزین سوپر استفاده از اکتان افزا یک ضرورت به حساب می آید.
مکمل اکتان افزا همانطور که از نام آن مشخص است یک افزودنی است که کمک میکند اکتان سوخت بالاتر رود و مشکلاتی که در باره ی آن صحبت شد پیش نیاید.