اقبال حمیدی روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: این تانکر پنجشنبه هفته گذشته در حوالی گردنه زمان گریوه در محور کامیاران به پالنگان واژگون شد و حامل ۱۴ هزار لیتر بنزین بود که بخشی از این محموله وارد طبیعت شد.

وی اضافه کرد: عدم کنترل راننده تانکر موجب ریختن چهار هزار لیتر بنزین از این محموله در جنگل‌های منطقه شد و هر چند آتش سوزی به همراه نداشت ولی موجب آسیب به پوشش خاک و جنگل‌های منطقه گردید.

معاون نظارت و پایش اداره‌کل حفاظت محیط زیست کردستان افزود: واژگون شدن تانکرهای حامل مواد سوختی از یک طرف باعث بروز حوادثی نظیر انفجار و آسیب رساندن به سایر خودروهای در حال تردد مسیر ارتباطی و از طرف دیگر موجب آلودگی‌های جبران ناپذیر زیست محیطی است.

واژگونی تانکرهای حامل مواد سوختنی و شیمیایی از دیرباز در جاده‌های استان کردستان بویژه مسیرهای مهم و مورد استفاده وسایل ترانزیتی مانند سقز – سنندج، مریوان – سروآباد – سنندج و سنندج – کامیاران – کرمانشاه به یک سریال دنباله‌دار تبدیل شده و اینگونه حوادث در این مسیر ارتباطی و مواصلاتی روی می‌دهد و موجب حوادث ناگوار جانی، آتش سوزی و آلودگی‌های زیست محیطی خطرناکی می‌شود.

کردستان دارای پنج منطقه حفاظت شده شامل منطقه چلچمه و سارال، منطقه حفاظت شده بیجار با وسعت ۳۲ هزار هکتار، منطقه بدر و پریشان قروه با وسعت ۴۳ هزار هکتار، منطقه حفاظت شده شاهو و کوسالان با وسعت ۵۷ هزار هکتار و منطقه عبدالرزاق سقز با وسعت ۳۹ هزار هکتار و پناهگاه حیات وحش زریوار با وسعت سه هزار هکتار و چندین منطقه شکار ممنوع است که این استان را در زمره منحصربفرد ترین نقاط کشور به لحاظ تنوع گونه‌های جانوری و گیاهی قرار داده است

 بعد از سهمیه‌بندی بنزین و نزدیک شدن به ایام نوروز، موضوع سهمیه نوروزی مطرح شد اما شیوع ویروس کرونا در کشور و منتفی شدن سفرهای نوروزی بحثهای دیگری را مبنی بر تغییر در زمان اختصاص این سهمیه، ایجاد کرد، آن زمان علی ربیعی – سخنگوی دولت  – اعلام کرد: دولت تلاش می‌کند سهمیه بنزین نوروزی برای فرصتی مناسبت‌تر و بعد از شکست کرونا به کارت‌های سوخت واریز و مورداستفاده قرار گیرد.

این درحالی است که حسن روحانی – رییس جمهوری – به تازگی گفته است: با بررسی‌ها در ۳ استان تهران، گیلان و مازندران مشخص شد که مسافرت عامل شیوع کرونا نبوده و می‌توان با رعایت نکات بهداشتی به مسافرت رفت.

این صحبت‌ها حاکی از این است که عملا درهای سفر به سوی گردشگران باز شده و اکنون شهروندان انتظار دارند که در این شرایط فکری نیز به حال سهمیه بنزین سفر شود و هیات دولت در این باره تدابیر لازم را در نظر بگیرد.

اما فاطمه کاهی – سخنگوی شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی – درباره این مساله اظهار کرد: هنوز دستوری در این رابطه به شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی ابلاغ نشده است اما اگر تصمیمی اتخاذ شود، مشکلی برای توزیع سهمیه نوروزی وجود ندارد.

وی با بیان این‌که این تصمیم باید از سوی هیات دولت ابلاغ شود، تصریح کرد: شرکت ملی پخش فراورده‌های نفتی، اجراکننده این طرح است و درصورت ابلاغ این موضوع آمادگی لازم برای اجرای این کار در این شرکت وجود دارد.

قاچاق سوخت یکی از معضلات جدی در برابر پیشرفت اقتصادی کشور و سدی در برابر رونق تولید در ایران است. از یکسو سوختی که قاچاق می‌شود، در واقع بخشی از سرمایه ملی است که می‌تواند موجب رونق بیشتر اقتصادی شود و از سوی دیگر مقادیر قابل توجه سوخت قاچاق شده، در واقع منابعی هستند که باید به تولید کالا در کشور کمک نمایند. اما فعالیت‌ باندهای سازمان یافته، هر ساله حجم قابل توجهی از سوخت را به صورت قاچاقی از کشور خارج می‌کند. این حجم از قاچاق تنها با کمک باندهای قاچاق ممکن است، باندهایی که گاهی همکارانی بین‌المللی دارند.

باندهای قاچاق سوخت؛ از شرکت‌های پوششی تا کارخانه‌های کاغذی

اعلام خبر دستگیری «سلطان سوخت» در تاریخ۲۰ خردادماه امسال، نشان داد که وی در قالب یک شرکت پوششی و با ادعای صادرات مشتقات نفتی و حلال‌ها، در حال قاچاق سوخت بوده است. میزان قاچاق این شرکت در طی تنها شش ماهه‌ی دوم سال ۱۳۹۸ به حدود ۱۰۰ میلیون لیتر سوخت می‌رسیده که رقمی قابل توجه است. اما علاوه بر این شرکت، شرکت‌های پوششی دیگری نیز در سال‌های گذشته اقدام به قاچاق سوخت کرده‌اند که برخی از آن شناسایی و اعضای آن دستگیر شده‌اند. شرکت‌هایی که اغلب با ادعای تولید مشتقات نفتی، گازوئیل، نفت کوره، نفت سفید و انواع دیگر سوخت را به صورت قانونی دریافت کرده و به جای تبدیل آن‌ها به یک کالای دیگر، همان سوخت دریافتی را با جعل اسناد و تلاش برای گمراه سازی ماموران گمرک، از مبادی خروجی صادر کرده و در کشور مقصد که اغلب یکی از کشورهای همسایه است، سوخت را با قیمتی گزاف به فروش می‌رسانند.

بطور مثال هم اکنون دادگاه شرکت «ساینا شیمی قم» در حال برگزاری است. مستندات دادگاه نشان می‌دهد که شرکت ساینا شیمی، مدعی فعالیت در حوزه مواد شیمایی بوده است، اما در واقع درگیر قاچاق سوخت و حامل‌های انرژی بوده است و این مواد را به صورت اولیه و با ادعای استفاده از این مواد و سوخت‌ها در تولید کشور، آن‌ را دریافت و در بازار آزاد به فروش می‌رسانده است.

اما این دو گروه، تنها بخشی از باندهای مافیایی متعددی هستند که در یکسال گذشته و در تلاش‌های نیروهای انتظامی و امنیتی، شناسایی و متلاشی شده‌اند. برای مثال در تاریخ ۱۳ خردادماه رئیس کل اداره دادگستری استان کرمان خبر داد که با همکاری‌های اطلاعاتی سربازان گمنام امام زمان (عج) اعضای یک شبکه بزرگ قاچاق سوخت که از طریق دستکاری در صورت وضعیت خودروهای مسافربری اقدام به قاچاق سوخت می‌کردند، کشف و متلاشی شد. اما تنها ۴ روز قبل از این تاریخ و در روز ۹ خردادماه نیز شبکه قاچاق سوخت دیگری نیز در شهرستان بردسیر شناسایی و متلاشی شد که در زمان دستگیری این شبکه، ۱۱۰ هزار لیتر سوخت قاچاق از آنان کشف و ضبط شده بود.

دستگیری یک باند قاچاق حرفه‌ای در زاهدان، دستگیری یک باند قاچاق سوخت و رمز ارز در جیرفت در بهمن ماه سال گذشته، کشف یک شرکت که در پوشش شرکت صادراتی مشتقات نفتی، سوخت را به کشورهای همسایه قاچاق می‌کرد از سوی ماموران گمرک استان اصفهان در آذرماه سال گذشته و کشف یک شبکه سازمان یافته دیگر در استان اصفهان که تحت پوشش صادرات محصولات هیدروکربنی حدود ۱۰۰ میلیون لیتر سوخت را به کشورهای همسایه قاچاق می‌کردند تنها بخشی از کشف فعالیت‌های سازمان یافته در حوزه قاچاق سوخت در کشور است و نشان از گستردگی قاچاق سوخت در کشور دارد.

دست‌های بیگانه، درکار قاچاق سوخت ایرانی

تنها شرکت‌های صورتی یا باندهای قاچاق ایرانی نیستند که در کار قاچاق سوخت از ایران هستند. ردپای شرکت‌های و قاچاقچیان خارجی نیز در قاچاق سوخت ایرانی دیده می‌شود. بطور مثال در تاریخ ۶ اسفندماه سال گذشته، از یک شناور خارجی، حدود یک میلیون لیتر سوخت قاچاق کشف و مشخص شد که اعضای این باند قاچاق از اتباع کشورهایی نظیر اندونزی، سنگاپور و سنگال بوده‌اند. در اردیبهشت ماه امسال نیز ۱۵ اندونزیایی و یک چینی که به دلیل قاچاق سوخت در ایران دستگیر و زندانی شده بودند، به کشورهای خود تحویل داده شدند. در شهریور ماه سال ۱۳۹۸ نیز گروه دیگری از قاچاقچیان سوخت دستگیر شدند که اهل کشور فلیپین بودند و قصد انتقال سوخت قاچاق را از طریق مرزهای دریایی داشتند.

اما نبرد با قاچاقچیان سوخت، تنها حوزه فعالیت نیروهای انتظامی و اطلاعاتی ایرانی نیست. کشورهایی نظیر پاکستان که با مشکل روزافزون قاچاق سوخت از ایران مواجه هستند، تلاش دارند تا بیش از گذشته با قاچاقچیان سوخت مقابله کنند. بطور مثال گارد ساحلی پاکستان در اردیبهشت ماه امسال از دستگیری یک باند ۲۲ نفره قاچاق سوخت در این کشور خبر داد. این اقدام گارد ساحلی پس از آن اتفاق افتاد که «عمران خان» نخست وزیر پاکستان دستور تشدید مقابله با قاچاقچیان را در کشور خود داد و خواستار برخورد بیشتر با آنان شد.

بسیاری از باندهای قاچاق سوخت ایرانی در کشورهای همسایه همچون پاکستان فعالیت می‌کنند. بطور مثال شهر کراچی مرکز ایالت سِند در جنوب پاکستان یکی از چند نقطه اصلی ارسال و پخش سوخت قاچاق ایرانی به سایر مناطق این کشور به شمار می‌رود، جایی که به گفته رسانه‌های محلی، انبارهای متعدد اما مخفی برای دریافت سوخت قاچاق ایرانی و فروش غیرقانونی آن با قیمت ارزان‌تر وجود دارد. گزارش‌های روزنامه‌های محلی پاکستان همچون روزنامه «جنگ» نشان می‌دهد که در این اقدامات غیرقانونی، برخی از کارمندان پلیس یا اداره کمرگ در کشور پاکستان نیز همدستی دارند و همین امر سبب پیچیده‌تر شدن اوضاع شده است، در حالی که اگر کشورهای همسایه در برابر این حجم قابل توجه از قاچاق سوخت مقاومت می‌کردند، بطور حتم مبارزه با قاچاق سوخت برای ایران بسیار آسان‌تر بود.

قاچاق سوخت و نیاز به همکاری‌های بین‌المللی

قاچاق سوخت از طریق مرز زمینی و دریایی در ایران، نیازمند اقداماتی اساسی است و به نظر می‌رسد تلاش‌هایی که تاکنون برای مبارزه با قاچاق سوخت صورت پذیرفته، کافی نبوده است. در عین حال بایستی یادآور شد که مبارزه با قاچاق سوخت تنها با همکاری‌های منطقه‌ای و بین‌المللی ممکن خواهد شد و همچون قاچاق مواد مخدر، زمانی می‌توان مبارزه‌ای موثر با قاچاق سوخت کرد که کشورهای مقصد سوخت ایرانی، مانع از ورود این سوخت شوند.

نکته قابل توجه دیگر آن است که اگر سوخت ایرانی تا این اندازه در کشورهای همسایه مشتری دارد، دولت می‌تواند با همکاری مردم مناطق کم‌تر برخوردار مناطق جنوبی و شرقی کشور و با اخذ عوارض معمول اقدام به فروش سوخت نماید و در عین حال چنین اقدامی نیز نمی‌تواند تحت عنوان کلی تحریم‌های ایران، محدود گردد. در واقع دولت می‌تواند یک فعالیت غیرقانونی پر مشتری را تبدیل به بخشی از قانون نماید و از فرصت کمبود سوخت در کشورهای همسایه بهره برده و به صورت رسمی و قانونی دست به صادرات سوخت به این کشورها بزند تا بتواند بساط سوخت قاچاق از مناطق مرزی را برچیند. در غیر این صورت نمی‌توان انتظار داشت که مبارزه انتظامی و امنیتی با قاچاق سوخت، به تنهایی برای ریشه‌کن کردن قاچاق سوخت، امکان پذیر باشد.

به گفته دستیار ویژه نخست وزیر پاکستان در امور تغییرات اقلیمی، این کشور در وضعیت فعلی ۷۰ درصد بنزین و ۴۰ درصد نیاز به گازوئیل را از بیرون تامین می‌کند در عین حال تولید سوخت‌های بی‌کیفیت یا واردات این نوع از فرآورده‌های نفتی به آلودگی هوا در شهرهای مختلف پاکستان اضافه کرد تا جایی که سازمان‌های بین المللی نسبت به پیامدهای خطرناک شرایط ناسالم هوا به دولت عمران‌خان هشدار دادند.

شهرهای پاکستان از جمله لاهور و کراچی اواخر پاییز و فصل زمستان سال گذشته بیشترین آلایندگی را تجربه کردند. نخست وزیر پاکستان نیز با ابراز ناخرسندی نسبت به عملکرد نهادهای این کشور برای مقابله با آلودگی و توجه به وضعیت مردم، گفت: واردات بنزین با کیفیت، تسریع فرآیند درختکاری و برقی کردن ناوگان حمل و نقل شهری و بین شهری سه راهکار موثر برای جلوگیری از آلایندگی و پاک شدن شهرها از آلودگی خواهد بود که دولت پاکستان سیاست جدیدی را در این خصوص تنظیم و به اجرا خواهد گذاشت.

براساس گزارش روز چهارشنبه رسانه‌های پاکستان، عمران خان در راستای عمل به وعده‌های خود برای مقابله با آلودگی پس از اجرای طرح افزایش پوشش سبز اکنون دستور واردات و تولید بنزین با استاندارد و کیفیت یورو ۵ اتحادیه اروپا را صادر کرد.

وی روز گذشته در نشست اعضای کابینه دولت پاکستان با جایگزین کردن کیفیت بنزین و گازوئیل از یورو-۲ به یورو-۵ موافقت کرد، موضوعی که رسانه‌های پاکستانی آن را تصمیم تاریخی تعبیر کرده و گفتند: استفاده از بنزین و گازوئیل یورو-۵ به ترتیب از ۱۱ مردادماه (اول اوت) و بهمن ماه امسال (ژانویه ۲۰۲۱) در سراسر پاکستان آغاز خواهد شد.

عمران‌خان سال گذشته به پالایشگاه‌های نفتی در پاکستان هشدار داده بود که دولت درحال نهایی ساختن برنامه سه ساله‌ای برای انتقال کیفیت بنزین از یورو-۲ به یورو-۴ و ۵ است و در صورتی که نهادهای مربوطه طی این مدت کیفیت بنزین را بهبود ندهند، دولت اقدام به تعطیلی آن ها خواهد کرد.

رسانه‌های پاکستان با اشاره به پیشرفت کشورهای منطقه از جمله جمهوری اسلامی ایران در تولید سوخت‌های با کیفیت گفتند: ایران پس از تولید بنزین یورو-۵ اکنون در حال صعود پله‌های پیشرفت به سوی تولید بنزین یورو-۶ است اما شرکت‌های پاکستانی فقط به تولید بنزین یورو-۲ بسنده می‌کنند.

کارشناسان پاکستانی با ابراز نگرانی جدی نسبت به افزایش آلایندگی هوای این کشور که استفاده از سوخت‌های بی‌کیفیت و کارخانه‌های دودزا را دو عامل اصلی این پدیده می‌دانند، از دولت می‌خواهند تا برای جلوگیری از بحرانی شدن بیشتر اوضاع و شیوع بیماری‌های خطرناک هر چه زودتر اقدامات ضربتی برای مقابله با آلودگی انجام دهد.

نخست‌وزیر پاکستان اواسط شهریور ۹۷ در راستای عمل به وعده‌های انتخاباتی حزب سیاسی خود (حزب تحریک انصاف) عملیات کاشت ۱۰ میلیارد اصله درخت با هدف مقابله با چالش‌های تغییرات اقلیمی از جمله کاهش آلودگی را در این کشور آغاز کرد.

دولت عمران‌خان اردیبهشت ماه امسال در مرحله جدید گسترش پوشش سبز در پاکستان، ابتکار «نگهبان سبز» را نیز کلید زد تا در ابتدا ۶۵۰ هزار نیروی کاری جوان به صورت روزمزد به کارزار مزرعه‌سازی و توسعه فضای سبز کشور ملحق شده و از این راه امرار معاش هم داشته باشند.

«همایون حائری» روز سه‌شنبه در حاشیه افتتاح مرکز پایش صنعت برق و افزایش توان نیروگاه شاهرود به صورت ویدیو کنفرانسی با حضور وزیر نیرو در محل شرکت مادر تخصص تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران در پاسخ به ایرنا افزود:اکنون تعمیرات نیروگاه‌ها به‌طور کامل انجام گرفته تا در مدار باشند.

وی ادامه داد: اکنون نیروگاه‌هابا ظرفیت کامل در حال کار بوده و برق مورد نیاز کشور را تامین می‌کنند و سوخت اصلی آنها گاز است. اگر گاز مورد نیاز نیروگاه‌ها به طور کامل تامین شود که تامین کننده تولید برق هستند از سوخت مایع استفاده نخواهد شد.

معاون وزیر نیرو گفت: اما اگر مشکلاتی در مسیر تامین سوخت گاز ایجاد شود برای آنکه هیچ گونه وقفه‌ای در تامین برق مورد نیاز بوجود نیاید ناچار به استفاده از سوخت مایع خواهیم بود.

افتتاح ۶۰درصد طرح های پویش هرهفته#الف- ب- ایران با کمک بخش خصوصی

«رضا اردکانیان» وزیر نیرو هم در پاسخ به سووال خبرنگاران درباره میزان استفاده استفاده از توان داخلی در پروژه‌های وزارت نیرو گفت: گرچه آمار دقیقی از عملکرد سایر بخش ها اکنون ندارم اما می‌توانم بگویم وزارت نیرو از جمله دستگاه‌هایی است که آنچه که به مردم در خصوص اجرای طرح‌ها گزارش می‌دهد بخش قابل توجهی از آنها به اتکا سرمایه های داخلی است.

وی ادامه داد: به عنوان مثال در پویش هر هفته #الف- ب -ایران که سال گذشته در ظرف ۶ ماه ۳۳ هزار و ۴۵۳ میلیارد تومان طرح افتتاح شد حدود ۶۰درصد آنها سرمایه گذاری غیر دولتی بود.

وزیر نیرو گفت: ما هم از فرصت های قانونی موجود استفاده خواهیم کرد و هم در کار تنوع بخشی به منابع مالی به اندازه‌ای متبحر شده ایم.

وی ادامه داد: پارسال ۳۳ هزار میلیارد تومان طرح افتتاح کرده و امسال می خواهیم ۵۰ هزار میلیارد تومان طرح افتتاح کنیم که از طریق اتکای روز افزون به ارتباط خوب با بخش مردم و سرمایه های داخلی است.

وزیر نیرو در باره امکان استفاده از فرصت تهاتر نفت برای تامین بخشی از بدهی های نیروگاه ها گفت: البته پارسال این فرصت قانونی که امسال فراهم شده را نداشتیم، امسال این فرصت قانونی در قانون بودجه آمده و کارهای خوبی در این زمینه آغاز شده است.

وی گفت:  اشتیاق خوبی در بین طلب کاران وجود دارد که مطالبات خود را با استفاده از مکانیزم تهاتر نفت بتوانند تصیفه کنند گرچه  شرایط و ضوابط وزارت نفت هم مهم است و آنها آنچه را که مصحلت می‌دانند در راستای سیاست دولت اعمال خواهند کرد و امید است امسال از این مسیر بتوان استفاده کرد.

ادرکانیان در باره تغییر ساعت کار اداری هم خاطرنشان کرد: یکی از عوارض شرایط کرونایی، تغییر ساعت هست که ما هم تا حدودی از آن بهره مند هستیم اما با وزیر کشور مذاکره شده است.

سهم۴۰ درصدی وسایل سرمایشی در پیک بار

مدیرعامل شرکت مادرتخصصی تولید، انتقال و توزیع نیروی برق ایران هم در این برنامه در باره طرح تعویض کولرهای گازی گفت: سهم وسایل سرمایشی در پیک بار تابستان سهم بسیار بالایی است و بیش از ۴۰درصد از مصرف در ساعت اوج بار، سهم این وسایل با بیش از ۲۲ هزار مگاوات است.

«محمدحسن متولی زاده» خاطرنشان کرد: بحث بهینه سازی وسایل سرمایشی از اولویت های اصلی صنعت برق است که شورای اقتصاد و سازمان برنامه در این باره همراهی خوبی داشته و یک مصوبه درباره تعویض کولرهای گازی داشته است.

مدیرعامل شرکت مادرتخصصی تولید، انتقال و توزیع نیروی برق افزود: کارهای اجرایی آن شروع، مشاور انتخاب شده و مقدمات برگزاری مناقصه و انتخاب سرمایه گذاران انجام خواهد شد.

وی درباره نحوه اجرای طرح از نظر مالی ادامه داد: پیش بینی می‌شود به ازای هر یک کولر گازی جدید ۳۰ درصد صرفه جویی در قبض برق مشترکان اتفاق خواهد افتاد.