Tag: نرخ تورم

«بنزین» (Petrol / gasoline) و «گازوئیل» (Diesel) دو نوع محلول مورد استفاده به عنوان سوخت هستند. هر دو از نفت خام مشتق و جزء محصولات پالایشی طبقه‌بندی می‌گردند. اساس این دو نوع سوخت، هیدروکربن‌های موجود در نفت است؛ با این حال تفاوت‌هایی وجود دارد. هم برای به دست آوردن بنزین و هم گازوئیل از روش «تقطیر جزئی» (Fractional distillation) استفاده می‌شود. هر کدام البته در مرحله‌ای متفاوت به دلیل تفاوت در دمای جوش جدا می‌گردند.

شیراز – ایرنا- وجود هوای پاک در کلان شهر شیراز نیاز به مراقبت دارد ، جلوگیری از اختلاط بنزین یورو ۲ و یورو ۴ و سماجت و پیگیری دستگاه‌های مسوول برای دریافت سهم و حق شیراز از بنزین یورو ۴ می‌تواند مزیت هوای پاک را برای شیراز حفظ کند.

پس از حمله هوایی آمریکا به خودروی حامل سردار قاسم سلیمانی فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فرودگاه بغداد، قیمت نفت امروز شاهد جهش ۴ درصدی بود.

پس از اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین، برخی نمایندگان مجلس طرح‌هایی برای اصلاح قیمت بنزین مطرح کردند که بحث‌ها درباره آن ادامه داشته و گمانه‌زنی برای احتمال تغییر قیمت بنزین و تک نرخی شدن آن برای سال آینده ادامه دارد.

گسترش نیوز – پس از آنکه بامداد جمعه ۲۴ آبان، بنزین سهمیه‌بندی و قیمت این فرآورده نفتی به صورت سهمیه‌ای (۶۰ لیتر ماهانه برای خودروهای شخصی) در هر لیتر ۱۵۰۰ تومان و به صورت آزاد ۳۰۰۰ تومان تعیین شد، حرف‌ و حدیث‌ها درباره قیمت آن بیش از گذشته در محافل مختلف مردمی و دولتی و غیردولتی بالا گرفت. همانطور که پیش از آن هم وزیر نفت و دیگر مسوولان نفتی از ابتدای امسال تا پیش از آغاز طرح سهمیه‌بندی بنزین، بارها از سوی نمایندگان رسانه‌ها، درباره سرنوشت قیمت بنزین و کارت سوخت مورد پرسش قرار گرفتند.

مهار مصرف، افزایش صادرات بنزین و اختصاص یارانه انرژی به مردم را از جمله مزایای اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین در کشور خوانده شده و برآوردها بر این مبنا اعلام شد که از محل اجرای این طرح در طول یک سال آینده، ۳۱ هزار میلیارد تومان درآمد کسب خواهد شد که همه این مقدار به مردم تعلق می‌گیرد.

در این میان، مسئله اساسی در توازن بین عرضه و تقاضا بود؛ به این معنا که گفته شد اگر در کشور به همین روال سالانه ۱۰ درصد یعنی حدود ۹ تا ۱۰ میلیون لیتر مصرف اضافه داشته باشیم، سال ۱۴۰۰ دوباره پس از تلاشی که برای خودکفایی در تامین بنزین مورد نیاز کشور در دولت شده، باید واردکننده بنزین می‌شدیم؛ درواقع با اجرای طرح سهمیه‌بندی بنزین، قرار است توازن بین عرضه و تقاضا در کشور برای چند سال، دوباره خوب باشد و بتوانیم صادرات بنزین بیش‌تری هم داشته باشیم.

به بیان دیگر، براساس برآوردی که ازسوی وزارت نفتی‌ها انجام شده، پس از اعمال کامل طرح سهمیه‌بندی بنزین، سال آینده اگر مصرف بنزین حدود روزانه ۹۳ تا ۹۴ میلیون لیتر باشد، ۶۷ درصد، یعنی دو سوم بنزین عرضه‌شده، سهمیه‌بندی و یک سوم آن آزاد و با قیمت ۳۰۰۰ تومان خواهد بود.

کاهش ۱۰۵ هزار میلیارد تومانی درآمد نفت در سال آینده

طبق لایحه بودجه درآمدهای ناشی از فروش نفت و فرآورده‌های نفتی در سال آینده حدود ۴۸ هزار میلیارد تومان پیش‌بینی شده که در مقایسه با رقم مصوب سال جاری ۱۰۵ هزار میلیارد تومان کاهش دارد. یعنی دولت پیش‌بینی کرده که در بودجه سال آینده ۹۸ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان از محل واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای که از درآمدهای نفتی و سایر تشکیل می‌شود، کسب درآمد کند.

البته در سال جاری با توجه به کاهشی که در درآمدهای نفتی ایجاد شد، دولت نسبت به اصلاح بودجه و حذف بخشی از درآمدهای نفتی که محقق نمی‌شد، اقدام کرد، اما در حال حاضر رقم مشخصی از منابع محقق شده درآمدهای نفتی وجود ندارد که نسبت به لایحه سال آینده مورد قیاس قرار بگیرد.

بر همین اساس بحث‌های بسیاری درباره تکلیف قیمت بنزین در سال آینده شنیده می‌شود؛ تا جایی که چندی قبل که به نقل از یک نماینده مجلس در برخی رسانه‌ها مطالبی درباره طرح‌های پیشنهادی درباره قیمت بنزین مطرح شد و این سوال را در اذهان عمومی ایجاد کرد که آیا بنزین ۱۷۰۰ تا ۲۰۰۰ تومانی در راه است؟

ماجرا از این قرار بود که مجلس شورای اسلامی در سال ۱۳۹۸ به خاطر حکم حکومتی (تصمیم سران سه قوه) در مورد بنزین نتوانست ورود پیدا کند اما در سال ۱۳۹۹ با چند شرط می‌تواند به موضوع بنزین ورود داشته باشد. به گفته غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی – نماینده مجلس- اصل ۷۵ قانون اساسی می‌گوید ما حق نداریم یک ریال درآمد دولت را کم کنیم و یک ریال هم نمی‌توانیم هزینه آن را افزایش دهیم. در واقع درآمد را می‌توانیم افزایش دهیم و هزینه را نیز می‌توانیم کاهش دهیم ولی عکس آن نمی‌توانیم عمل کنیم.

در نتیجه ظاهرا قرار بر این شد که پیشنهادی در کمیسیون تلفیق و صحن مجلس شورای اسلامی درباره بنزین تک نرخی مطرح شود. یعنی نرخی که با آن، هم اصل ۷۵ رعایت شود، هم مردم رضایت داشته باشند و هم درآمد دولت تامین و در عین حال جلوی رانت و فساد هم گرفته شود.

بر این اساس، دولت مدعی است از حیث افزایش قیمت بنزین ۳۱ هزار میلیارد درآمد خواهد داشت. اگر فرمولی در مجلس تهیه شود که ۳۱ هزار میلیارد تومان به اضافه یک ریال بیشتر و درآمد دولت تامین شود، دولت نمی‌تواند اعتراض داشته باشد. یعنی مجلسی‌ها این عدد (چیزی بالغ بر ۴۰ هزار میلیارد تومان درآمد) را با فرمولی که طراحی کرده‌اند، به دولت پرداخت خواهند کرد.

بنزین تک‌نرخی ۱۸۰۰ تومانی تکذیب شد

با این وجود در پی مطرح شدن چنین اظهاراتی درباره تک‌نرخی شدن بنزین و این‌که گفته شد ممکن است از روز دوشنبه هفته جاری بنزین با قیمت ۱۸۰۰ تومان، عرضه شود، وزارت نفت صراحتا اعلام کرد که این خبر صحت ندارد. کسری نوری – مدیر روابط عمومی وزارت نفت – اعلام کرده است که در پی مطرح شدن شایعه تک‌نرخی شدن بنزین از روز دوشنبه هفته جاری با قیمت ۱۸۰۰ تومان، وزارت نفت صراحتا اعلام می‌کند این خبر صحت ندارد و این موضوع در مجموع وزارت نفت به‌عنوان مجری طرح، نه مطرح است و نه فردی از آن اطلاع دارد.
با این حال طرح گمانه‌زنی‌هایی درباره احتمال تغییر نرخ بنزین در بودجه سال آینده، همچنان ادامه داشته و حتی اعلام می‌شود نمایندگان طرح‌های مختلفی برای تغییر نرخ بنزین یا تک‌نرخی کردن آن دارند اما همگی بر تک نرخی

شدن بنزین تاکید دارند. عده‌ای می‌گویند چون تعیین قیمت بنزین تصمیم سران قوا بوده نمی‌توان در قیمت و مقدار سهمیه تجدیدنظر کرد و برخی پیشنهاد می‌کنند که ماهانه ۵۰ لیتر مازاد به عنوان هدیه به مردم داده شود نه این‌که در بودجه آمده و در جاهای مختلف توزیع شود.

قیمت بنزین بین ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ تومان تعیین شود

اکنون این موضوع مطرح است که درصورت امکان، قیمت بنزین برای سال آینده، با کارشناسی و با نگاه به وضعیت معیشتی مردم و تورم، تک نرخی و بین قیمت ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ تومان تعیین شود.

اساس این اعداد هم از اینجا مطرح شده که نمایندگان مجلس اعلام کرده‌اند سناریوهای مختلفی درباره‌ی بنزین در سال آینده دارند و به دنبال این هستند که این وضع را به عدالت نزدیک‌تر کنند. در نتیجه در جریان بررسی بودجه سال آینده نیز نظرات و پیشنهادات نمایندگان در کمیسیون تلفیق و صحن مجلس مطرح خواهد شد تا مشخص شود چطور می‌توان وضعیت بنزین را به نحو بهتری مدیریت کرد؛ اما این که مصوبه جدیدی در این باره وجود داشته باشد یا نه، هنوز نمی‌توان در این باره به صورت قطعی اظهار نظر کرد.

ارائه پیشنهاد بنزین ۱۵۰۰ تومانی در سال آینده

گمانه‌زنی‌ها درباره قیمت بنزین تا جایی پیش رفته که طبق اعلام سخنگوی کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی، پیشنهاد و طرح دوفوریتی در تاریخ چهارم آذرماه، برای تک نرخی کردن بنزین و تعیین قیمت ۱۵۰۰ تومان برای هر لیتر بنزین به هیات رییسه مجلس ارائه شده است زیرا بسیاری از کارشناسان دونرخی بودن بنزین را موجب فساد و رانت می‌دانند. این طرح در نوبت بررسی قرار گرفته و علیرغم این‌که ۶۰ امضا برای در اولویت قرار گرفتن آن هم جمع شد اما به آن توجهی نشده و با آغاز بررسی بودجه در کمیسیون تلفیق، همان طرح دو فوریتی در قالب پیشنهادی به نمایندگی از امضاکنندگان طرح دوفوریتی به کمیسیون تلفیق ارائه شده است.

پیشنهاد مذکور این است که بنزین به قیمت ۱۵۰۰ تومان تک نرخی شود و بسته‌های حمایتی حذف شود و اگر قرار است که درآمد حاصل از آن به اقشار آسیب‌پذیر پرداخت شود، به دهک‌های بسیار پایین یعنی حدود ١٠ میلیون نفر داده شود؛ چرا که یکی از دلایل حمایت رهبری از مصوبه افزایش قیمت بنزین، کمک به اقشار آسیب‌پذیر بود اما در حال حاضر این کمک‌ها به اعتقاد برخی کاملا شفاف نیست.

در مجموع باید گفت بعد از آنکه مصوبه سران قوا مبنی بر اصلاح قیمت سوخت، اجرایی شد و طرح برخی نمایندگان مجلس طرح‌هایی برای کاهش قیمت مورد اجرا قرار نگرفت و از سویی آنچه مقام معظم رهبری بر آن تاکید داشتند از جمله جلوگیری از تورم، گرانی و حتی کمک معیشتی به مردم، به اذعان برخی نمایندگان مجلس، کاملا محقق نشده و حتی تورم ناشی از افزایش قیمت بنزین شوکی را به بازار وارد کرد که هنوز هم ادامه دارد؛ همین موضوع نشان می‌دهد که تمام جوانب امر در نحوه اجرای این تصمیم رعایت نشده و این امید وجود دارد که شاید تصمیم مجلس شورای اسلامی، بتواند پاسخی به مطالبات مردم برای سال آینده باشد.

در هر حال اکنون طرح‌های نمایندگان درباره‌ی بنزین متفاوت بوده و در محافل چند نفره مطرح است، اما همگی آن‌ها به دنبال این هستند که چطور می‌شود این موضوع را به شکل بهتری مدیریت کرد؛ زیرا در حال حاضر درآمد ناشی از افزایش قیمت بنزین برای حمایت از اقشار آسیب‌پذیر اختصاص می‌یابد اما در این بین خانوارهایی هم از این وضعیت ناراضی هستند. آنطور که برخی نمایندگان مجلس می‌گویند، کمیسیون تلفیق حتی اگر قیمت بنزین را در سال آینده تغییر ندهد، این اختیار را دارد که در جریان بررسی بودجه نحوه مصرف درآمد ناشی از اجرای این طرح را به عدالت نزدیک‌تر کند.

مدیر برنامه‌ریزی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، آخرین تغییرات در سهمیه‌های سوخت خودرو‌های معلولان و جانبازان، آژانس‌های تاکسی تلفنی و سرویس‌های مدارس، قایق‌های صیادی و سهمیه خودرو‌ها و موتورسیکلت‌های فرسوده را اعلام کرد.

به گزارش خبرگزاری فارس و به نقل از صداوسیما،  شهرام رضایی مدیر برنامه‌ریزی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران با اشاره به مصوبه اخیر کارگروه تعیین سهمیه سوخت خودرو‌ها  گفت: از این ماه و با توجه به این مصوبه، ۴۰ لیتر به سهمیه سوخت خودرو‌های معلولان و جانبازان اضافه شد. بدین صورت سهمیه سوخت خودرو‌های تک‌سوز شخصی متعلق به معلولان و جانبازان ۱۰۰ لیتر و خودرو‌های دوگانه سوز ۷۰ لیتر در ماه تعیین شده است.

وی در ادامه اظهار داشت: افرادی که کارت سوخت مخصوص معلولان و جانبازان دریافت کرده‌اند از همین ماه افزایش سهمیه خود را دریافت خواهند کرد، اما کسانی که فاقد این کارت هستند باید برای دریافت کارت سوخت مخصوص معلولان و جانبازان اقدام کنند. البته تفاوت و مانده افزایش سهمیه ماه‌های قبل نیز به کارت این افراد واریز خواهد شد.

* سرویس‌های مدارس سهمیه سوخت خود را براساس پیمایش دریافت می‌کنند

رضایی در خصوص تخصیص سهمیه سوخت آژانس‌های تاکسی تلفنی و سرویس‌های مدارس نیز افزود: امروز فهرست خودرو‌های آژانس‌های تاکسی تلفنی دریافت شد و سهمیه سوخت آن‌ها به صورت اعتبار تا فردا واریز خواهد شد.

مدیر برنامه‌ریزی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی با بیان این که سهمیه برخی از سرویس‌های مدارس نیز اعمال شده است، گفت: سرویس‌های مدارس سهمیه سوخت خود را براساس پیمایش دریافت می‌کنند، اما برای تاکسی‌های تلفنی سهمیه ۲۰۰ لیتر در ماه در نظر گرفته شده است.

وی همچنین افزود: سهمیه در نظر گرفته شده برای سرویس‌های مدارس و آژانس‌های تاکسی تلفنی به صورت اعتبار بوده و تفاوت نرخ بنزین آزاد و بنزین سهمیه‌ای تا سقف تعیین شده به صورت ریالی در کارت بانکی مالکان این خودرو‌ها واریز شده و این افراد می‌توانند از این مبلغ صرفاً برای پرداخت هزینه سوخت خود در جایگاه‌ها استفاده کنند.

*خودرو‌ها و موتورسیکلت‌های فرسوده سهمیه سوخت دریافت نمی‌کنند

رضایی در خصوص تعیین سهمیه سوخت قایق‌های صیادی نیز افزود: براساس مصوبه‌ای که اخیراً صادر شده شبیه آن چه در قبل و طبق سامانه تجارت آسان به این قایق‌ها سهمیه سوخت تعلق می‌گرفته هم اکنون نیز این سهمیه لحاظ خواهد شد.

مدیر برنامه‌ریزی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی گفت: سهمیه سوخت قایق‌های صیادی براساس توان قایق و مقدار مسافت طی شده که باید به تأییدیه شیلات برسد به صورت بنزین در کارت سوخت آن‌ها اعمال خواهد شد.

وی در خصوص برخی اخبار مبنی بر تخصیص سهمیه سفر به خودرو‌های شخصی در آستانه تعطیلات نوروز گفت: قبلاً سهمیه‌ای با عنوان سهمیه سفر داشته ایم، اما هنوز در این زمینه تصمیمی در کارگروه تعیین سهمیه‌های سوخت گرفته نشده است.

رضایی درباره تخصیص سهمیه سوخت به خودرو‌ها و موتورسیکلت‌های فرسوده نیز گفت: براساس مصوبه دولت و همچنین ستاد هوای پاک این خودرو‌ها سهمیه سوخت دریافت نمی‌کنند و تا امروز تغییری در این مصوبه انجام نشده است.

*زمان صدور کارت‌های سوخت ممکن است تا دو ماه طول بکشد

مدیر برنامه ریزی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی درباره برگزاری مناقصه برای واردات ۴ میلیون کارت خام سوخت هم افزود: ما سالیانه به این میزان کارت خام سوخت نیاز داریم و با توجه به این که امسال این عدد افزایش یافته و در یکی دو ماه گذشته بیش از ۲ میلیون درخواست برای صدور کارت سوخت داشته ایم تصمیم به برگزاری این مناقصه و تهیه ۴ میلیون کارت خام سوخت گرفته ایم.

وی درباره مدت زمان انتظار برای صدور کارت سوخت المثنی هم گفت: هم اکنون توان تولید کارت سوخت در کشور روزانه ۳۰ هزار عدد است که برخی مواقع این توان به ۵۰ هزار کارت در روز نیز می‌رسد، اما از آنجا که همچنان حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار درخواست در صف تولید قرار دارند ممکن است زمان صدور کارت‌های سوخت که در حال عادی بین ۲ تا ۳ هفته زمان می‌برد به حدود ۲ ماه افزایش یابد.

رضایی درباره برخی گلایه‌ها مبنی بر از بین رفتن سهمیه سوخت خودرو‌ها در هنگام سوخت‌گیری افزود: همان طور که قبلاً بار‌ها نیز توضیح داده‌ایم؛ اگر شهروندان عزیز هنگام سوخت‌گیری و قبل از حک شدن جمله «کارت خود را بردارید» بر روی صفحه‌های نمایشگر نازل‌ها کارت سوخت خود را از نازل خارج کنند؛ ممکن است کسری از ۳ و ۹ دهم لیتر از سهمیه آن‌ها کم شود؛ لذا از همه درخواست داریم حتماً پس از اتمام سوخت‌گیری منتظر باشند تا پیام کارت سوخت خود را بردارید روی نمایشگر نشان داده شود و تا قبل از این اقدام به برداشتن کارت خود نکنند.

مدیر برنامه‌ریزی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در پایان در خصوص کاهش مصرف سوخت پس از اجرای طرح سهمیه‌بندی سوخت نیز گفت: آمار‌های فعلی حکایت از کاهش روزانه ۲۰ میلیون لیتر بنزین در کشور دارد، اما تجربیات گذشته نشان می‌دهد این کاهش مصرف در آینده دچار تغییر شود بنابراین باید تا آخر سال صبر کرد تا با اطمینان بیشتری در زمینه میزان صرفه جویی بنزین پس از اجرای طرح سهمیه‌بندی اظهار نظر کرد.

مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‎های نفتی از افزایش ۴۱ درصدی مصرف نفت‌گاز (گازوئیل) در آذرماه امسال خبر داده است. به گفته امیر وکیل‌زاده در آذرماه امسال به‌طور میانگین روزانه ۱۳۴ میلیون و ۴۰۰ هزار لیتر گازوئیل در کشور مصرف شده است.

نگاهی به میانگین مصرف روزانه گازوئیل در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که چنین رقمی در مصرف گازوئیل بی‌سابقه است. «دنیای‌اقتصاد» درخصوص چرایی افزایش مصرف گازوئیل در آذرماه چند سناریو مطرح کرده است. در اولین سناریو این احتمال مطرح است که به‌دلیل سهمیه‌بندی بنزین و افزایش نرخ این سوخت، بخشی از قاچاق سوخت از بنزین به گازوئیل تغییر کرده و این موضوع به جهش مصرف گازوئیل منجر شده است. با این حال این سناریو از پشتوانه تحلیلی چندان قوی برخوردار نیست. اما سناریوی دوم که با قدرت بیشتری مطرح است، افزایش تقاضای سوخت مایع در بخش نیروگاهی و دیگر صنایع به‌دلیل کاهش گاز تخصیصی به آنها است. علاوه بر جهش مصرف گاز در بخش خانگی و برخی اظهارات ضمنی مسوولان، آلودگی شدید هوا در آذر ماه می‌تواند سند محکمی از افزایش مصرف گازوئیل در بخش صنعت و نیروگاهی باشد. به این معنا که جهش مصرف این سوخت که تنها ۴۰ درصد از آن مطابق استانداردهای بین‌المللی است، متهم اصلی آلودگی هوای کشور است.

اوج و فرود نفت‎گاز با گاز و قاچاق
روند مصرف نفت‌گاز در کشور در سال‌های گذشته با اوج و فرودهایی همراه بوده است. مصرف این سوخت تا سال ۹۲ روند افزایشی طی کرد و در این سال به بیش از ۱۰۵ میلیون بشکه در روز رسید. اما در فاصله ۹۲ تا ۹۵ روند مصرف این سوخت کاهشی شد و در سال ۹۵ به متوسط ۸۰ میلیون لیتر در روز رسید. کاهش مصرف گازوئیل احتمالا به دو دلیل رخ داده است؛ یکی افزایش تولید گاز که به کاهش مصرف این سوخت در نیروگاه‌ها منجر شد.

دیگری اما به کاهش احتمالی قاچاق مربوط بوده است. به این معنا که در سال ۹۵ قیمت نفت‌خام و فرآورده‌های نفتی در بازارهای جهانی به‌شدت افت کرده بود. از این‌رو قیمت گازوئیل در داخل کشور به قیمت‌های جهانی نزدیک شده و سود ناشی از قاچاق سوخت کاهش یافته بود.

با این حال از سال ۹۵ به بعد مجددا مصرف گازوئیل در کشور مسیر رو به رشدی گرفته و در سال ۹۷ به متوسط بیش از ۸۷ میلیون لیتر در روز رسیده است.

از آنجا که تولید گاز در این سال‌ها به شکل مستمر ادامه داشته، افزایش مصرف گازوئیل نماینده افزایش قاچاق سوخت به‌خصوص بعد از جهش قیمت ارز در سال ۹۷ است. درخصوص آمار مصرف گازوئیل در سال‌جاری تنها رقمی که در دست است، مصرف ۱۳۴ میلیون لیتری آذرماه است.

آذر تا بهمن؛ اوج‌گیری مصرف
خبرنگار روزنامه «دنیای‌اقتصاد» پیگیری‌های بسیاری برای اخذ آمار مصرف گازوئیل در سال‌های ۹۶، ۹۷ و ۹۸ انجام داد. با این حال از سوی ارگان‌های مربوطه‌(شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی و وزارت‌ نفت) برای اخذ این آمار به در بسته خورد.

یکی از این دو ارگان با حبس آماری و اطلاعاتی و بدون هیچ توجیه منطقی اعلام کرد که اجازه انتشار آمار را ندارد. ارگان دیگر نیز اخذ این آمار را معطل اتوماسیون‎‌های اداری کرده و در نهایت نیز تا روز گذشته آماری به «دنیای‌اقتصاد» ارائه نکرد.

با این حال، آمار منتشر شده از میزان مصرف ماهانه این سوخت در فاصله سال‌های ۸۴ تا ۹۵ در ترازنامه انرژی کشور حاوی اطلاعات قابل‌توجهی است که با کمی اغماض قابل‌تسری به سال‌های ۹۶ و ۹۷ است. آمار ماهانه نشان می‌دهد که هر سال فاصله آذر تا بهمن مصادف است با اوج‌گیری مصرف نفت‌گاز کشور. در واقع با شروع فصل سرما و افزایش مصرف گاز در بخش خانگی، ارسال سوخت مایع از جمله گازوئیل به نیروگاه‌ها افزایش می‌یابد.

با این حال رقم مصرف گازوئیل در آذرماه سال‌جاری رکورد بی‌نظیری بوده است. در واقع حتی در سال ۹۲ که اوج مصرف گازوئیل کشور رقم خورده، در بحرانی‌ترین ماه این سال یعنی دی ۹۲ مصرف گازوئیل ۱۲۶ میلیون لیتر در روز بوده که نسبت به رکورد مصرفی سال‌جاری ۸ میلیون‌لیتر در روز معادل ۶ درصد کمتر است. بنابراین سوال بزرگی در برابر چرایی رسیدن مصرف گازوئیل کشور به رقم ۱۳۴ میلیون لیتر در روز در سال‌جاری قرار داد.

سناریوی اول: رشد قاچاق؟
اولین سناریوی مطرح شده، افزایش قاچاق گازوئیل به‌دنبال سهمیه‌بندی بنزین و اصلاح نسبی نرخ این سوخت است. به این معنا که با افزایش نرخ بنزین و کاهش فاصله قیمتی بنزین در کشورهای همسایه، قاچاق انجام شده در حوزه بنزین به گازوئیل تغییر کرده است.

قیمت بنزین آبان سال‌جاری به ۱۵۰۰ تومان برای سهمیه‌ای و ۳ هزار تومان برای غیرسهمیه‌ای افزایش یافت. درحالی‌که تا پیش از این و برای سال‌ها، این سوخت با قیمت هزارتومان و به صورت تک نرخی به فروش می‌رسید.

در عین حال نرخ این سوخت در جهان حدود ۱۴ هزار تومان برای هر لیتر و در همسایه‌های شرقی کشور حدود ۹هزار تومان و در ترکیه حدود ۱۵ هزار تومان به فروش می‌رسید. از این رو پیش‌بینی می‌شد که بخشی از مصرف روزانه ۹۵ میلیون لیتری بنزین کشور صرف قاچاق شود.

با سهمیه‌بندی این سوخت، مصرف بنزین حدود ۲۰ درصد کاهش یافت و به ۷۵ میلیون لیتر در روز رسید. این احتمال مطرح است که بخشی از کاهش مصرف بنزین به‌دلیل کاهش قاچاق این سوخت رخ داده باشد. اما کاهش مصرف بنزین در آذر درحالی رقم خورده که مصرف گازوئیل جهش قابل‌توجهی داشته است. بنابراین ممکن است بخشی از قاچاق بنزین به گازوئیل شیفت کرده باشد.

با این حال این سناریو از پشتوانه قوی برخوردار نیست و نمی‌تواند رشد ۳۹ میلیون لیتری مصرف روزانه گازوئیل را توجیه کند. قاچاق گازوئیل آن‌قدر صرفه اقتصادی داشته که احتمالا از همه ظرفیت‌ها و امکانات موجود برای قاچاق این سوخت استفاده شده است.

این سوخت درحالی در ایران ۳۰۰ تومان به ازای هر لیتر به فروش می‌رسد که قیمت جهانی آن با نرخ بنزین اختلاف زیادی ندارد و به‌طور متوسط بیش از یک دلار معادل حدود ۱۳ هزار تومان به فروش می‎رسد. این سوخت در کشورهای همسایه شرقی حدود ۶۰ سنت (حدود ۸ هزار تومان) و در ترکیه با نرخ بیش از ۱۴ هزار تومان عرضه می‌شود. بنابراین حتی اگر شیفتی از قاچاق بنزین به گازوئیل رخ داده باشد، احتمالا بسیار کمتر از رشد ۳۹ میلیون لیتری مصرف گازوئیل بوده است.

سناریوی دوم: رشد مصرف صنعتی
سناریوی دوم بر افزایش تقاضای داخلی گازوئیل استوار است. این سوخت به شکل عمده در دو حوزه حمل‌ونقل و صنعت مصرف می‌شود. از آنجا که در حوزه حمل‌ونقل با سوخت دیزل، تحول خاصی نسبت به سال گذشته رخ نداده نمی‌توان انتظار داشت که رشد مصرف آذر در این حوزه رخ داده باشد.

علاوه بر این، معاون حمل‌ونقل وزارت راه و شهرسازی اخیرا اعلام کرد که روزانه ۵۰ میلیون لیتر گازوئیل از سوی ناوگان شهری، جاده‌ای و ریلی در کشور مصرف می‌شود. این مقدار نزدیک به آمار سال‌های گذشته از مصرف گازوئیل در بخش حمل‌ونقل است.

آن‌طور که در گزارش مرکز پژوهش‎های مجلس آمده است، در سال ۹۷ به‌طور متوسط ۵۴ میلیون لیتر در حوزه حمل‌ونقل گازوئیل مصرف شده است. رفع اتهام از حوزه حمل‌ونقل دیزلی درحالی است که چند سند دال بر اینکه حوزه صنعت متهم اصلی جهش مصرف گازوئیل آذرماه است، وجود دارد.

آلودگی هوا: آلودگی هوا که برای سال‌ها زمستان‎ها مهمان تهران بود، امسال به بسیاری از شهرهای کشور تسری یافت. آمار آلودگی هوای تهران نیز از نظریه افزایش آلودگی هوای کشور همراستا با افزایش مصرف نفت‌گاز حمایت می‌کند.

در واقع تعداد روزهای سال که هوا در پایتخت پاک یا سالم بوده، از سال ۹۰ همزمان با افزایش تولید گاز و کاهش سوخت مایع در نیروگاه‌ها و صنعت افزایش یافته است تا سال گذشته که به اوج خود رسید.

در مدت مشابه سال گذشته تهران ۲۴۱ روز هوای پاک و ۴۴ روز هوای ناسالم برای گروه‌های حساس را تجربه کرده است. اما امسال تعداد روزهای پاک و سالم ۲۲۱ مورد بوده است، درحالی‌که ۵۹ روز هوا ناسالم برای گروه‌های حساس و ۵ روز نیز بسیار ناسالم و در محدوده قرمز قرار داشته است.

جهش ۴۰ درصدی مصرف گاز خانگی: گازوئیل سوخت جایگزین گاز در بخش صنعت (نیروگاه‌ها و سوخت صنایع) است، به این معنا که به صنایع و نیروگاه‌ها گاز طبیعی به‌عنوان سوختی با آلایندگی کمتر اختصاص می‎یابد، اما زمانی که تامین گاز مورد نیاز صنایع با مشکلاتی همراه می‌شود، گازوئیل جایگزین می‎شود.

گاز منبع اصلی تامین انرژی کشور است، بر اساس یکی از گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس، در سال گذشته به‌طور متوسط روزانه ۵۴۲ میلیون مترمکعب در کشور گاز مصرف شده است. از این مقدار نیروگاه‌ها با بیش از ۱۹۰ میلیون مترمکعب معادل ۳۵ درصد و صنایع با ۱۷۰ میلیون متر مکعب معادل ۳۱ درصد از کل گاز کشور را در این سال مصرف کرده‌اند. ب

خش خانگی سال گذشته با مصرف متوسط ۱۴۰ میلیون متر مکعب در روز حدود ۲۶ درصد از مصرف گاز کشور را به خود اختصاص داده است. با این حال در ماه‌های سرد سال، مصرف خانگی گاز با جهش قابل‌توجهی همراه می‎شود و به ۳ تا ۴ برابر مقدار مصرف این سوخت در فصل تابستان می‌رسد. چراکه گاز ۷۸ درصد از انرژی مورد نیاز در بخش خانگی را تامین می‎‌کند. با افزایش مصرف گاز در بخش خانگی، زمستان هر سال کشور با کمبود گاز مواجه می‎شود. این موضوع تا پیش از سال‌ ۹۲ بسیار شدید بود، به‌طوری‌که حتی با وجود قطع گاز همه صنایع و حتی کاهش خوراک پتروشیمی‌ها، گاز تولیدی کشور کفاف مصرف‌ بخش خانگی را نمی‌داد و به قطع گاز این بخش در برخی از روزهای سرد سال منجر می‌شد. شدت گرفتن مصرف گازوئیل در سال ۹۲ به همین دلیل بوده است.

در سال‌های اخیر باوجود رشد تولید گاز هرچند قطع گاز بخش خانگی در زمستان دیگر تجربه نشد، اما دولت برای تامین انرژی مورد نیاز این بخش گازرسانی به بخش‌های صنعت و نیروگاه‎ها را کاهش و به‌جای آن سوخت مایع از جمله گازوئیل به این صنایع اختصاص داده است. آذر امسال نیز ظاهرا به‌دلیل سرمای زودهنگام در کشور، مصرف سوخت خانگی در آذر با جهش همراه شده است. آن‌طور که مهدی جمشیدی‌دانا، مدیر دیسپاچینگ شرکت ملی گاز ایران گفته است، «مصرف گاز بخش خانگی کشور در آذرماه با افزایش ۱۶۰ میلیون مترمکعبی، از روزانه ۳۷۰ میلیون مترمکعب به ۵۳۰ میلیون مترمکعب در روز رسیده که به معنای افزایش بیش از ۴۳ درصد مصرف گاز در بخش خانگی در آذر امسال است.» از سوی دیگر مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآورده‎های نفتی، امیر وکیل‌زاده اخیرا ضمن قدردانی از زحمات مسوولان و کارکنان شرکت پخش فرآورده‌های نفتی از ارسال ۸۵ میلیون لیتر نفت‌گاز در یک روز برای نیروگاه‌ها در آذرماه خبر داده بود. او ارسال این حجم عظیم از گازوئیل به نیروگاه‌ها را به‌دلیل مشکل در تامین گاز این صنایع دانسته بود.

بنابراین به نظر می‌رسد ارسال گازوئیل به نیروگاه‌ها به‌دنبال کمبود گاز در بخش صنعت، اصلی‌ترین عامل جهش مصرف گازوئیل در آذرماه بوده است. با این حال رسیدن مصرف گاز در بخش خانگی به رقم بیش از ۵۰۰ میلیون مترمکعب در روز موضوع تازه‌ای نیست و در سال‌های اخیر که شبکه گازرسانی کشور توسعه یافته، رسیدن به چنین ارقامی بارها تکرار شده است. این درحالی است که همزمان با رشد شدید مصرف گاز خانگی، میزان مصرف گازوئیل حتی به سطح آذر سال‌جاری نزدیک نشده است. به‌طور مثال در بهمن ۹۵ و ۹۶ مصرف گاز بخش خانگی از ۵۰۰ میلیون مترمکعب فراتر رفت، اما میزان مصرف گازوئیل حدود ۱۰۰ میلیون لیتر در روز بوده است.

در صنعت گاز چه خبر است؟
باتوجه به اینکه شدت گرفتن مصرف گاز در فصل سرد سال موضوع تازه‌ای نیست، گمانه افت تولید گاز در کشور مطرح است. به خصوص اگر به اظهارات مسوولان وزارت نفت طی‌ سال‌های گذشته توجه شود. علی کاردر، مدیرعامل وقت شرکت ملی نفت در اوایل سال ۹۶ میزان تولید گاز کشور را بیش از ۸۸۰ میلیون مترمکعب دانسته و از برنامه این شرکت برای رسیدن به تولید ۱/ ۱ میلیارد مترمکعب در روز تا پایان این سال خبر داده بود.

این درحالی است که مدیر دیسپاچینگ شرکت ملی گاز ایران در ماه‌های اخیر میزان تولید روزانه گاز طبیعی در کشور را ۸۱۰ میلیون مترمکعب اعلام کرده است. اولین احتمال این است که به‌دلیل تحریم‌ها و عدم دسترسی به تجهیزات و فناوری تولید گاز، توسعه پارس جنوبی با مشکل مواجه شده باشد. یا اینکه ممکن است افت تولیدی که مدیران وزارت نفت را به پای میز قرارداد با توتال برای ساخت سکوی تقویت فشار در فاز ۱۱ پارس‌جنوبی کشانده بود، آغاز شده باشد.

گمانه دیگر این است که به‌دلیل تحریم‌ها و مشکلات صادرات میعانات گازی کشور، وزارت نفت مجبور به کاهش تولید گاز در راستای کاهش تولید میعانات گازی شده است. پیگیری‌ها از مدیران و مسوولان شرکت ملی گاز درخصوص آمار تولید و مصرف گاز در بخش‌های مختلف نیز نتیجه‌ای نداشت.

صدا و سیما نوشت: سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۹۹ از بررسی احتمال افزایش سهمیه بنزین برای سال آینده خبر داد.

سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ کشور، گفت: کمیسیون در حال بررسی موضوع تغییر سهمیه بنزین در بودجه سال آینده است و در این مسیر از مرکز پژوهش‌ها و دولت نیز نظرخواهی می‌کند تا اقدامات لازم برای کمک به مردم به ویژه در ایام خاص مانند عید نوروز، تابستان انجام شود.
هادی قوامی افزود: تاکنون مصوبه‌ای درباره کاهش قیمت بنزین یا افزایش سهمیه نداشتیم، اما پیشنهاداتی در حوزه تغییر در سهمیه وجود دارد.
وی گفت: بخش معافیت‌های مالیاتی در تبصره ۶ مراعا ماند تا در کمیته مشخصی مورد بررسی قرار بگیرد.
سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۹۹ در ادامه با اشاره به بررسی عوارض موضوع ماده ۵ قانون حمایت از صنعت برق در کمیسیون تلفیق لایحه بودجه، افزود: براساس این تبصره ۱۰ درصد از مشتریان برق درون شهری اخذ می‌شود تا این اعتبار برای برق رسانی به روستاها و تامین منابع انرژی تجدیدپذیر و پاک استفاده شود، به عبارتی مقرر شد در سال آینده ۲ هزار و ۱۵۰ میلیارد تومان از محل ۱۰ درصد برق مصرفی از مشترکان شهری گرفته و برای برق رسانی و اجرای طرح هادی استفاده شود.
قوامی گفت: سال آینده قانون مالیات بر ارزش افزوده که به صورت آزمایشی اجرا می‌شد، برای یک سال دیگر و تا تصویب لایحه مالیات بر ارزش افزوده در مجلس تمدید شود، همچنین در گذشته شرکت‌ها باید اسناد مربوط به مالیات خود را نگهداری می‌کردند که براساس تصمیم کمیسیون، ارزش اسنادی که باید نگهداری شود، از ۱۰ به ۳۰ افزایش یافت.
نماینده مردم اسفراین در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: دولت در سال آینده مکلف شد در معاملات پیمانکاری با هر پرداخت به پیمانکاران مالیات بر ارزش افزوده را نیز به آنان بپردازد و تا زمانی که این پرداخت انجام نگرفته، سازمان امور مالیاتی حق طلب مالیات بر ارزش افزوده و جرایم آن را از پیمانکاران ندارد.
نائب رئیس کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس با بیان اینکه در سال آینده مقرر شد مشترکان برق و آب که الگوی مصرف را رعایت می‌کنند، از پرداخت مالیاتی که وزارت نیرو هرساله علاوه بر آب بها دریافت می‌کرد، معاف شوند، ادامه داد: بر اساس مصوبه، مدارس خیرساز از پرداخت حق انشعاب آب، فاضلاب، گاز و برق معاف شدند و این مصوبه پیشنهادی به بند (م) تبصره ۶ این لایحه الحاق شد.
آقای قوامی تصریح کرد: براساس مصوبه کمیسیون وزارت نیرو در سال آینده بدهی خود به خزانه بابت ماده ۳۲ قانون برنامه بودجه را با مابه التفاوت قیمت‌های تکلیفی برای طرح‌های آب، فاضلاب و برق تهاتر می‌کند.
سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۹۹ به یکی دیگر از مصوبات کمیسیون متبوعش اشاره کرد و افزود: مقرر شد ۷۸۰ میلیارد تومان از طلب و بدهی سازمان‌های توسعه‌ای ایدرو و ایمیدرو در سال آینده تهاتر شود.
وی ادامه داد: براساس مصوبه کمیسیون به دانشگاه ها، موسسات آموزشی و پژوهشی و پارک‌های علم و فناوری اجازه داده می‌شود با تصویب هیات امنای خود تا سقف عملکرد درآمد اختصاصی سال ۱۳۹۸ نسبت به اخذ تسهیلات از بانک‌ها از محل توثیق اموال در اختیار خود اقدام کنند، همچنین ۱۰۰ درصد وجوه اداره شده پرداختی از محل بازپرداخت وام‌های شهریه دانشجویی از سال ۸۵ تا ۹۸ تا سقف ۸۰۰ میلیارد ریال به خزانه کل کشور واریز می‌شود.
این نماینده مردم در مجلس دهم یادآور شد: براساس بند (د) تبصره ۱۶ لایحه بودجه، دولت یک درصد از هزینه شرکت‌های دولتی سودده را به عنوان منبع شناسایی کرده بود که در کمیسیون این رقم به ۲ درصد افزایش یافت. کمیسیون در بخش هزینه‌ای از این اعتبار برای ارتقای حقوق فرهنگیان و همسان سازی بازنشستگان استفاده خواهد کرد.
سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه بودجه سال ۹۹ تصریح کرد: موضوعاتی مانند اوراق مالی، درآمدهای مالیاتی، درآمد حاصل از صادرات نفت و کاهش هزینه‌های اجتناب ناپذیر در کمیته‌ای که از کمیسیون تلفیق انتخاب شده اند، در حال بررسی است، به همین دلیل تبصره ۱۴ لایحه بودجه نیز که درباره هدفمندی یارانه هاست تا آماده شدن گزارش کمیته مذکور مراعا ماند

مدیر برنامه ریزی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی، آخرین وضعیت سهمیه های بنزین معلولان و جانبازان، آژانس های تاکسی تلفنی، سرویس مدارس، بنزین سفر نوروزی، قایق های صیادی و خودروها و موتورسیکلت های فرسوده را اعلام کرد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم، شهرام رضایی گفت: از این ماه و با توجه به مصوبه اخیر کارگروه تعیین سهمیه سوخت خودرو‌ها 40 لیتر به سهمیه سوخت خودرو‌های معلولان و جانبازان اضافه شد.

وی با بیان این که سهمیه سوخت خودرو‌های تک سوز شخصی متعلق به معلولان و جانبازان 100 لیتر و خودرو‌های دوگانه سوز 70 لیتر در ماه تعیین شده است‏ افزود: افرادی که کارت سوخت مخصوص معلولان و جانبازان دریافت کرده اند از همین ماه افزایش سهمیه خود را دریافت خواهند کرد، اما کسانی که فاقد این کارت هستند باید برای دریافت کارت سوخت مخصوص معلولان و جانبازان اقدام کنند.

مدیر برنامه ریزی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی گفت: البته تفاوت و مانده افزایش سهمیه ماه‌های قبل نیز به کارت این افراد واریز خواهد شد.

رضایی در خصوص تخصیص سهمیه سوخت آژانس‌های تاکسی تلفنی و سرویس‌های مدارس نیز افزود: امروز فهرست خودرو‌های آژانس‌های تاکسی تلفنی دریافت شد و سهمیه سوخت آن‌ها به صورت اعتبار تا فردا واریز خواهد شد.

وی با بیان این که سهمیه برخی از سرویس‌های مدارس نیز اعمال شده است، گفت: سرویس‌های مدارس سهمیه سوخت خود را براساس پیمایش دریافت می‌کنند، اما برای تاکسی‌های تلفنی سهمیه 200 لیتر در ماه در نظر گرفته شده است.

رضایی افزود: سهمیه در نظر گرفته شده برای سرویس‌های مدارس و آژانس‌های تاکسی تلفنی به صورت اعتبار بوده و تفاوت نرخ بنزین آزاد و بنزین سهمیه‌ای تا سقف تعیین شده به صورت ریالی در کارت بانکی مالکان این خودرو‌ها واریز شده و این افراد می‌توانند از این مبلغ صرفاً برای پرداخت هزینه سوخت خود در جایگاه‌ها استفاده کنند.

مدیر برنامه ریزی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در خصوص تعیین سهمیه سوخت قایق‌های صیادی نیز افزود: براساس مصوبه‌ای که اخیراً صادر شده شبیه آن چه در قبل و طبق سامانه تجارت آسان به این قایق‌ها سهمیه سوخت تعلق می‌گرفته هم اکنون نیز این سهمیه لحاظ خواهد شد.

رضایی گفت: سهمیه سوخت قایق‌های صیادی براساس توان قایق و مقدار مسافت طی شده که باید به تأییدیه شیلات برسد به صورت بنزین در کارت سوخت آن‌ها اعمال خواهد شد.

وی در خصوص برخی اخبار مبنی بر تخصیص سهمیه سفر به خودرو‌های شخصی در آستانه تعطیلات نوروز گفت: قبلاً سهمیه‌ای با عنوان سهمیه سفر داشته ایم، اما هنوز در این زمینه تصمیمی در کارگروه تعیین سهمیه‌های سوخت گرفته نشده است.

رضایی درباره تخصیص سهمیه سوخت به خودرو‌ها و موتورسیکلت‌های فرسوده نیز گفت: براساس مصوبه دولت و همچنین ستاد هوای پاک این خودرو‌ها سهمیه سوخت دریافت نمی‌کنند و تا امروز تغییری در این مصوبه انجام نشده است.

مدیر برنامه ریزی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی درباره برگزاری مناقصه برای واردات 4 میلیون کارت خام سوخت هم افزود: ما سالیانه به این میزان کارت خام سوخت نیاز داریم و با توجه به این که امسال این عدد افزایش یافته و در یکی دو ماه گذشته بیش از 2 میلیون درخواست برای صدور کارت سوخت داشته ایم تصمیم به برگزاری این مناقصه و تهیه 4 میلیون کارت خام سوخت گرفته ایم.

رضایی درباره مدت زمان انتظار برای صدور کارت سوخت المثنی هم گفت: هم اکنون توان تولید کارت سوخت در کشور روزانه 30 هزار عدد است که برخی مواقع این توان به 50 هزار کارت در روز نیز می‌رسد، اما از آنجا که همچنان حدود 300 تا 400 هزار درخواست در صف تولید قرار دارند ممکن است زمان صدور کارت‌های سوخت که در حال عادی بین 2 تا 3 هفته زمان می‌برد به حدود 2 ماه افزایش یابد.

وی در مورد برخی گلایه‌ها مبنی بر از بین رفتن سهمیه سوخت خودرو‌ها در هنگام سوخت گیری افزود: همان طور که قبلاً بار‌ها نیز توضیح داده ایم اگر شهروندان عزیز هنگام سوخت گیری و قبل از حک شدن جمله «کارت خود را بردارید» بر روی صفحه‌های نمایشگر نازل‌ها کارت سوخت خود را از نازل خارج کنند ممکن است کسری از 3 و 9 دهم لیتر از سهمیه آن‌ها کم شود لذا از همه درخواست داریم حتماً پس از اتمام سوخت گیری منتظر باشند تا پیام کارت سوخت خود را بردارید روی نمایشگر نشان داده شود و تا قبل از این اقدام به برداشتن کارت خود نکنند.

مدیر برنامه ریزی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در پایان در خصوص کاهش مصرف سوخت پس از اجرای طرح سهمیه بندی سوخت نیز گفت: آمار‌های فعلی حکایت از کاهش روزانه 20 میلیون لیتر بنزین در کشور دارد، اما تجربیات گذشته نشان می‌دهد این کاهش مصرف در آینده دچار تغییر شود بنابر این باید تا آخر سال صبر کرد تا با اطمینان بیشتری در زمینه میزان صرفه جویی بنزین پس از اجرای طرح سهمیه بندی اظهار نظر کرد.