روزنامه هفت صبح: معضلات تاکسیهای اینترنتی با سهمیه بنزین به شرط ۲۰۰ کیلومتر پیمایش. احتمالا شما هم در هفته‌های گذشته با کمبود تاکسی اینترنتی در شهرهای بزرگ روبه‌رو شده‌اید. مسافران مدت زمان زیادی طول می‌کشد تا یک راننده پیدا کنند که درخواست آنها را قبول کند. در خیلی از اوقات نیز راننده پیدا نمی‌شود و مجبور می‌شویم با همان روش‌های سنتی به مقصد برویم.
اما چه شده که رانندگان کمتر درخواست‌ها را قبول می‌کنند؟ پای صحبت‌هایشان که می‌نشینیم، می‌گویند مقصر این ماجرا نه شرکت‌های تاکسیهای اینترنتی هستند و نه رانندگان. آنها مقصر اصلی را در نوع سهمیه‌بندی تعیین شده برای رانندگان تاکسیهای اینترنتی می‌دانند که اگر زیر ۲۰۰کیلومتر پیمایش داشته باشند به هیچ عنوان نمی‌توانند از سهمیه بنزین استفاده کنند. ماجرا چیست و اختلافات کجاست؟
*** سهمیه‌ها چگونه محاسبه می‌شود؟
در ابتدا خیلی کوتاه به بررسی این موضوع بپردازیم که اساسا قرار بود سهمیه‌های بنزین راننده‌های تاکسیهای اینترنتی چگونه محاسبه و پرداخت شود. شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی در این‌باره گفته بود: «سهمیه سوخت تاکسیهای اینترنتی تا سقف ۳۰۰لیتر معادل ۱۵۰۰تومان در نظر گرفته شده که به صورت هفتگی محاسبه و به وزارت نفت اعلام می‌شود و واریزها بر اساس پیمایش انجام می‌شود.
اگر قرار است یک تاکسی اینترنتی تا سقف ۳۰۰لیتر بنزین دریافت کند و پیمایش آن ۲۰۰ کیلومتر باشد معادل هزینه ۲۰۰لیتر سوخت ۱۵۰۰تومانی که تفاوت نرخ یک و دو بنزین است معادل ۳۰۰هزار تومان به حساب کسی که این پیمایش را انجام داده است و شماره کارت بانکی و شماره ملی آن فرد در اختیار وزارت نفت قرار دارد واریز می‌شود که پیمایش‌ها و تایید این مسئله توسط وزارت کشور صورت می‌گیرد.
بررسی اطلاعات پیمایش از شرکت‌های اینترنتی مستقیما از طریق وزارت کشور انجام می‌شود به‌گونه‌ای که محاسبه پیمایش و عدد و تایید آن توسط وزارت کشور صورت می‌گیرد و وزارت نفت تنها شماره حساب و کد ملی افراد را دریافت و مبلغ اعتباری در نظر گرفته شده را به حساب مالکان خودرو واریز می‌کند که این اعتبار فقط در جایگاه‌ها قابل استفاده است.»
*** پروسه دریافت سوخت رانندگان تا اول اسفند
تا اول اسفندماه پروسه‌ای که قرار بود طبق آن به رانندگان تاکسی اینترنتی سهمیه سوخت تعلق گیرد به شکل زیر بود:
* یک: در ابتدا قرار بود که تاکسیهای اینترنتی خودشان پیمایش رانندگان را انجام بدهند و سهمیه را دریافت و به رانندگان بدهند. راهی ساده و مطمئن که در میان دیوار بی‌اعتمادی سازمان‌ها و اداره‌های دولتی با بخش خصوصی قرار گرفت و در نهایت ملغی شد.
* دو: مسافر برده باشد یعنی در ماه ۲۰۰کیلومتر.
* سه: به زبان دیگر اگر یک راننده تاکسی ۲۰۰کیلومتر رانندگی کرده باشد، برای هر ۱۰۰کیلومتر، ۷لیتر بنزین برای او در نظر گرفته می‌شود.
* چهار: محاسبه این پیمایش توسط نرم‌افزاری که بین وزارت کشور و تاکسیهای اینترنتی برقرار شده، انجام می‌شود. پس از تایید اولیه به حد نصاب رسیدن پیمایش راننده توسط وزارت کشور، تازه مراحل دیگر آغاز می‌شود.
* پنج: وزارت کشور مشخصات راننده را به سازمان ثبت احوال می‌فرستد تا وضعیت آنها را استعلام کند که آیا اسناد هویتی آنها درست است یا نه.
* شش: پس از تایید این مرحله، وزارت کشور از نیروی انتظامی استعلامی درباره عدم سوءپیشینه راننده و دیگر سوابق احتمالی او می‌گیرد.
* هفت:مرحله بعدی، استعلام خلافی‌های خودرو و دیگر مواردی است که ممکن است آن خودرو در پرونده راهنمایی و رانندگی خود داشته باشد.
* هشت: پس از طی این مراحل، وزارت کشور شماره حساب شبا راننده را به بانک مرکزی می‌فرستد تا سایر مسائل مالی نیز بررسی شود.
* ۹: حدود دو تا سه هفته بعد، بانک مرکزی اطلاعات حساب را بررسی و مبالغ را واریز می‌کند.
* ۱۰: راننده‌ها باید به پمپ بنزینی بروند و با کارتی که شماره حساب شبا آن را داده‌اند، پول سوخت خود را حساب کنند.
*** مشکلات پروسه دریافت سوخت تا اول اسفند
همانطور که قبلا نیز در گزارش‌هایی نوشته بودیم، پروسه فوق دارای مشکلاتی بود که برخی از آنها به شرح زیر است:
* اولین علامت سوال؛ در نحوه محاسبه این سهمیه است. سهمیه موردنظر برای خودروهایی در نظر گرفته شده که در هر ۱۰۰کیلومتر، ۷ لیتر بسوزانند. کدام خودرو را سراغ دارید که این رقم را بسوزاند؟ حتی پراید بخت‌برگشته کم مصرف نیز در ترافیک‌های اعصاب خردکن تهران چنین مقداری نمی‌سوزاند!
* مورد بعدی این است که محاسبه این سهمیه مبتنی بر پیمایش است. اگر کسی بخواهد سهمیه همه این ۳۰۰لیتر را دریافت کند باید ۴۲۰۰کیلومتر در ماه رانندگی کند. خب معمولا ۹۰درصد راننده‌ها به این رقم نمی‌رسند! مسئله بعدی این است که در ترافیک‌های سرسام‌‌آور، بنزین خودرو در حال سوختن است اما برای راننده پیمایشی ثبت نمی‌شود. در نتیجه با این نحوه محاسبه، راننده متضرر می‌شود و کمتر از مقداری که بنزین سوزانده سهمیه دریافت می‌کند.
* راننده‌ها به طور ملموس این یارانه بنزین را احساس نمی‌کنند. آنها پس از زدن بنزین با کارت سوخت خود باید با کارت بانکی که شماره شبای آن به وزارت کشور داده شده، در پمپ بنزین کارت بکشند. یعنی مثلا اگر ۵۰لیتر بنزین ۳هزار تومانی بزند روی شمارشگر دستگاه نازل همان رقم ۱۵۰هزار تومان درج می‌شود اما در زمانی که کارت می‌کشد، ۷۵هزار تومان از حساب او کسر می‌شود.
* یکی از مشکلات دیگر، طولانی شدن پروسه بررسی حساب‌ها توسط بانک مرکزی است. این پروسه گاه تا سه هفته نیز طول می‌کشد و رانندگان نمی‌دانند چه زمانی باید منتظر واریز یارانه خود باشند.
* نکته دیگر این است همه مشخصات راننده، صاحب خودرو، کارت بانکی و… باید برای یک نفر باشد و اگر کسی مشارکتی در حال کار با خودروی خود است، نمی‌تواند از این سهمیه برخوردار شود.
*** نحوه محاسبه سهمیه سوخت رانندگان از اول اسفند
از اول اسفندماه بخشی از این پروسه عجیب و سخت تغییر کرده است. در خبرها به نقل از معاون عملیات شرکت تپسی آمده است:«فرآیند واریز و دریافت اعتبار سهمیه سوخت رانندگان تاکسیهای اینترنتی بهبود یافت و آسان‌تر شد و از این به بعد این رانندگان میتوانند با همه کارت‌های بانکی خود، اعتبار سهمیه سوخت‌شان را دریافت کنند.
با هماهنگی‌های انجام شده بین نهادهای ذی‌ربط، یکی از مهم‌ترین مشکلات رانندگان تاکسیهای اینترنتی یعنی مشکل کارت‌های بانکی سوخته یا مفقودی برای دریافت سهمیه سوخت برطرف شد. به این ترتیب رانندگان این شرکت‌ها از شنبه ۲۶ بهمن میتوانند با مراجعه به جایگاه‌های سوخت، از تمامی کارت‌های بانکی خود برای دریافت اعتبار سهمیه سوخت استفاده کنند و دیگر نیازی نیست منتظر تایید شماره حساب بانکی جدید برای دریافت سهمیه باشند.»
مشکل بزرگی که هنوز باقی مانده
با وجود آنکه بخشی از مشکلات سهمیه سوخت رانندگان تاکسیهای اینترنتی که هفت صبح قبلا به آنها اشاره کرده بود، برطرف شده اما بخش بزرگی از مشکلات هنوز باقی مانده است. رانندگان تاکسیهای اینترنتی در گفت‌وگو با هفت صبح می‌گویند که شرط ۲۰۰لیتر پیمایش عادلانه نیست. «علی.ر» راننده یکی از تاکسیهای اینترنتی به هفت‌صبح می‌گوید: «من فعالیت‌ام در تاکسی اینترنتی به صورت نیمه وقت است. صبح‌ها در جایی مشغول به کار هستم و بعدازظهر در تاکسی اینترنتی.
من در ماه به هیچ عنوان ۲۰۰ کیلومتر پیمایش ندارم اما همان ۵۰، ۶۰کیلومتری که مسافر می‌زنم مگر پیمایش نیست؟ مگر برای آن بنزین نمی‌سوزانم؟ چرا باید سهمیه بنزین آزاد بدهم و چیزی برای خودم باقی نماند؟ به خاطر همین ترجیح دادم که دیگر کار نکنم.» راننده دیگری نیز می‌گوید: «من و بسیاری از دوستانم ترجیح دادیم دیگر در شرکت …. کار نکنیم.
نه سهمیه به ما تعلق می‌گیرد و نه قیمت کرایه‌ها بالا می‌رود. از آن طرف، هم بنزین، هم لوازم یدکی و هم سایر ملزومات قیمتشان چند برابر شده. به شرکت می‌گوییم حداقل قیمت‌ها را بالا ببرید اما می‌گویند چنین اجازه‌ای ندارند و باید طبق آیین‌نامه‌ها قیمت‌گذاری کنند. پس تکلیف ما چه می‌شود؟»
